Diecezja siedlecka została utworzona w 1818 r. jako diecezja janowska czyli podlaska. Od ostatniego podziału administracyjnego Kościoła w Polsce w roku 1992 nazywa się diecezją siedlecką. Posiada piękną historię, naznaczoną pracą, wyrzeczeniem, modlitwą, cierpieniem za wiarę, walką o niepodległość Ojczyzny oraz wiernością Bogu i ludziom. Leży na terenach, gdzie przez stulecia zgodnie żyli ze sobą Polacy, Rusini i Żydzi, kształtując wspólną mentalność, język i kulturę.
Historię diecezji tworzyli wybitni biskupi: Feliks Lewiński, pierwszy biskup diecezjalny, który mimo trudności i przeszkód scalił diecezję powstałą z terenów 5 innych diecezji, zorganizował kurię, sąd biskupi i seminarium w Janowie Podlaskim; bp Jan Marceli Gutkowski, który rozczarował cara walką o poszanowanie praw Kościoła, za co został wypędzony z diecezji w 1840 r.; bp Beniamin Szymański, gorliwy pasterz i patriota, który zapłacił za swą wierność Kościołowi i Ojczyźnie wygnaniem z diecezji.
Także kapłani i wierni zapisali chlubną kartę podczas powstań listopadowego i styczniowego, które powszechnie poparli. Za to wielu z nich zostało zesłanych na Syberię, parafie zamknięto, a wielu proboszczów ukarano finansowo, ograniczając im możliwość oddziaływania duszpasterskiego. Wielu z nich wspierało duchowo i materialnie prześladowanych unitów, mimo surowych kar.
Diecezja została samowolnie skasowana 22 maja 1867 r. przez cara Aleksandra II i przyłączona do diecezji lubelskiej. Wspomniany bp Szymański zmarł na wygnaniu w Łomży. Rok odzyskania niepodległości przyniósł wskrzeszenie diecezji. Jej pierwszym biskupem został ks. inf. Henryk Przeździecki. Mimo wojny 1920 r., ubóstwa materialnego i duchowego, udało mu się odnowić struktury diecezji oraz umocnić katolicyzm na tych terenach.
W czasie II wojny światowej wielu kapłanów i wiernych świeckich oddało życie za Ojczyznę, włączając się w walkę o wolność. Wielu z nich przypłaciło za to życiem w obozach koncentracyjnych w Dachau i Auschwitz. Z tego okresu pochodzi kilku diecezjalnych męczenników. Kapłani, siostry zakonne oraz liczni wierni świeccy w czasie wojny ratowali Żydów, którzy uciekali z Treblinki i gett w małych miasteczkach. 150 osób zostało zamordowanych za pomoc Żydom, podczas gdy 250 diecezjan zostało uhonorowanych za tę pomoc najwyższym izraelskim odznaczeniem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.
Po wojnie pierwszym ordynariuszem diecezji został Sługa Boży Ignacy Świrski, który zasłynął z ogromnego miłosierdzia wobec ubogich i potrzebujących. Przyszło mu w udziale odbudowywać Kościół diecezjalny w trudnych czasach komunizmu. Cieszył się wielkim autorytetem moralnym wśród duchowieństwa i wiernych. Jego następcą został bp Jan Mazur, który całym sercem zaangażował się w służbę swej umiłowanej diecezji. Także pozostali biskupi: Jan Nowak, Zbigniew Kiernikowski i obecnie Kazimierz Gurda, pomnażają dziedzictwo świętości diecezji siedleckiej. A jest ono olbrzymie. To nie tylko męczennicy podlascy z Pratulina i bł. Honorat Koźmiński, ale wielu innych błogosławionych i Sług Bożych.
Cechą charakterystyczną diecezji jest przywiązanie do tradycji, modlitwy i oddanej pracy. Charakteryzuje ją również kult maryjny. Uwidacznia się on zwłaszcza w sanktuariach Matki Bożej, z których najsłynniejsze znajdują się w Kodniu, Leśnej Podlaskiej i Woli Gułowskiej. Jest to diecezja wielu wspaniałych mistyków i świętych, działaczy społecznych, walecznych żołnierzy, pisarzy, poetów, muzyków oraz ludzi Kościoła.
Na terenie diecezji prężnie działają liczne stowarzyszenia i wspólnoty: Ruch Światło-Życie, Akcja Katolicka, Domowy Kościół, Ruch Szensztacki, Legion Maryi, Koła Przyjaciół Katolickiego Radia Podlasie, Droga Neokatechumenalna, Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży, Koła Różańcowe, Parafialne Zespoły Charytatywne, Szkolne Koła Caritas, organizacje harcerskie.
To dziedzictwo wiary i kultury diecezji siedleckiej jest mało znane i wymaga odkrycia. Podobnie jak odkrycia wymaga piękno ziemi podlaskiej, bogactwo duchowe, ukształtowane wspólnie przez łacinników i unitów, którzy na tej ziemi cierpieli, modlili się, kochali i umierali za jedność Kościoła i miłość do Ojczyzny.
„Zapraszam wszystkich bez wyjątku do włączenia się w nasze dziękczynienie Bogu za dar Kościoła Siedleckiego oraz do zaniesienia ufnej i pokornej modlitwy o błogosławieństwo i wszelkie łaski na dalsze lata” – napisał bp Kazimierz Gurda, biskup siedlecki w przesłaniu na centralne obchody Roku Jubileuszowego, które będą miały miejsce 9 czerwca w Siedlcach.
List pasterski bp. Kazimierza Gurdy na centralne obchody Roku Jubileuszowego Diecezji Siedleckiej
_______________________
PROGRAM UROCZYSTOŚCI JUBILEUSZOWYCH
CZWARTEK 7.06. 2018 r., JANÓW PODLASKI
W dawnym zamku biskupów łuckich i janowskich w Janowie Podlaskim rozpoczną się obrady 379. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski. Pierwsza wizyta biskupów z całej Polski w Janowie Podlaskim to historyczne wydarzenie związane z Jubileuszem 200-lecia Diecezji Siedleckiej.
11.00 – rozpoczęcie obrad KEP
17.00 – Msza św. w kolegiacie janowskiej z udziałem Episkopatu Polski. Mszy św. będzie przewodniczyć Nuncjusz Apostolski w Polsce arcybiskup Salvatore Pennacchio, homilię wygłosi arcybiskup metropolita poznański Stanisław Gądecki, Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski.
W czasie Mszy św. będzie miał miejsce historyczny akt podniesienia kolegiaty Janowskiej do godności bazyliki mniejszej.
6.12.2017 r. Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów przy Stolicy Apostolskiej wydała dekret podnoszący kościół pw. Trójcy Świętej w Janowie Podlaskim do godności bazyliki mniejszej. W imieniu papieża Franciszka dekret podpisał kard. Robert Sarah.
PIĄTEK 8.06.2018 r., Janów Podlaski-Pratulin
7.30 – Msza św. w bazylice janowskiej pod przewodnictwem metropolity lubelskiego arcybiskupa Stanisława Budzika, homilię wygłosi arcybiskup metropolita szczecińsko-kamieński Andrzej Dzięga.
10.00 – obrady KEP
17.00 – wizyta biskupów w Pratulinie. Poświęcenie Domu Pielgrzyma
SOBOTA 9.06.2018 r., KATEDRA W SIEDLCACH
10.30 – Msza święta dziękczynna za 200 lat Diecezji Siedleckiej w siedleckiej katedrze pod przewodnictwem Prymasa Polski, arcybiskupa Wojciecha Polaka, homilię wygłosi metropolita krakowski arcybiskup Marek Jędraszewski. Przed Mszą św. odbędzie się uroczyste podpisanie dokumentów II Synodu Diecezji Siedleckiej. Po Mszy św. zostaną posłani wybrani księża do przeprowadzenia misji ewangelizacyjnych we wszystkich parafiach diecezji siedleckiej. Misje takie urządza się co 10 lat i służą one pogłębieniu i ożywieniu życia religijnego wiernych.
Transmisje obchodów jubileuszowych w Radiu Podlasie
BP KEP
[MSz]
Kwiecień 2024
