Przed południem ze starostą bialskim oraz rolnikami z powiatu rozmawiał Sławomir Karczewski.

Starosta bialski, Tadeusz Łazowski POSŁUCHAJ

Wywiad „O tym się mówi” - Starosta bialski Tadeusz Łazowski. Powiat bialski jest największym pod względem powierzchni  w województwie lubelskim i  jednym z największych w Polsce. Powiat ciągle się rozwija. Ze starostą Tadeuszem Łazowskim rozmawiał Sławomir Karczewski.  W wywiadzie starosta opowiedział o położeniu, historii i atrakcjach turystycznych powiatu bialskiego. Zdaniem starosty powiat ma odpowiednią infrastrukturę, aby zachęcić przedsiębiorców do inwestowania na tym terenie i tworzenia nowych miejsc pracy. Wymienił także  projekty unijne, które z udziałem środków unijnych z BLGD były realizowane w celu promocji powiatu bialskiego i współpracy przygranicznej. W nowej perspektywie wiąże nadzieje z pozyskaniem środków na budownictwo drogowe. Będzie wiele środków dla przedsiębiorców co będzie wpływało na rozwój regionu.  Starosta liczy na współpracę z gminami.   

Beneficjenci PROW

Radosław Semeniuk z Zasiadek z gminy Międzyrzec Podlaski POSŁUCHAJ

    Radosław Semeniuk rolnik z Zasiadek w gminie Międzyrzec  Podlaski prowadzi gospodarstwo rolne o powierzchni około 80 ha. Specjalizuje się w uprawie ziemniaków i truskawek oraz hodowli trzody chlewnej. Na modernizację gospodarstwa z PROW na lata 2007-2013 pozyskał fundusze unijne w wysokości 300 tys. złotych.  Opłacalność wygląda różnie w różnych działach produkcji. Z PROW 2007 – 2013 pozyskał środki na zakup nowego sprzętu: pługa, beczkowozu, 2 agregatów, ciągnika rolniczego, opryskiwacza, kosiarki bijakowej. Ten sprzęt przydaje się w gospodarstwie. Środki unijne, jego zdaniem, bardzo pomagają rolnikom. Składanie dokumentów nie było problematyczne. Pomogli doradcy z ODR. Z nowej perspektywy chcą zakupić maszyny i wybudować przechowalnię, np.: na ziemniaki, zakupić sprzęt i wyposażenie.   

Katarzyna i Zdzisław Jaszczukowie z Żerocina  w gminie Drelów POSŁUCHAJ

    Katarzyna i Zdzisław Jaszczukowie z Żerocina (gm. Drelów)  prowadzą gospodarstwo rolne o powierzchni 67 ha. Specjalizuje się ono w  hodowli krów mlecznych. Mają 67 hektarów  razem z dzierżawami. Na modernizację gospodarstwa z PROW na lata 2007-2013 pozyskali fundusze unijne w wysokości 270 tys. złotych. W wywiadzie mówią o niskiej opłacalności produkcji mleka. Za środki unijne rozbudowali oborę (2005 rok) oraz zakupili nowoczesny sprzęt do sporządzania sianokiszonki. W 2014 roku zakupili jeszcze nowocześniejszy sprzęt do sporządzania sianokiszonki, czyli prasę o bardzo dużej wydajności z rotorem i nożami, kosiarkę, 3 nowe ciągniki, opryskiwacz. Teraz syn jest w trakcie pozyskiwania dofinansowania w ramach działania „Młody rolnik” Pozytywnie oceniają ten sposób zdobywania funduszy. Nie planują kolejnych wniosków o pozyskanie funduszy, gdyż jeszcze muszą spłacić wcześniejsze zobowiązania.   

Joanna Gregorowicz z Witulina  w gminie Leśna Podlaska POSŁUCHAJ

    Joanna Gregorowicz z Witulina (gm. Leśna Podlaska) wraz z mężem Adamem prowadzi gospodarstwo rolne o powierzchni 30 ha. Specjalizuje się hodowlą trzody chlewnej.  Korzystała z Programu Rozwoju Obszarów Wielskich na lata 2007- 2013 m.in.  na zakup ciągnika. Joanna Gregorowicz mówiła o skutkach suszy, jednak mimo to uważa plony na zadowalające. Za fundusze unijne zakupili sprzęt, m. in. ciągnik i sprzęt towarzyszący. Pozyskali 120 tys. zł dofinansowania. Są zadowoleni z tej inwestycji. Chcą skorzystać z nowej perspektywy. Potrzebny jest im kombajn zbożowy i mają nadzieję, że skorzystają jeszcze z nadchodzącego PROW. Bardzo dobrze ocenia to dofinansowanie. Składanie wniosków wymaga dużo cierpliwości, ale się to opłaca. Rolników nie byłoby stać na taki sprzęt.   

Maciej Tymoszuk, rolnik z Krzewicy w gminie Międzyrzec Podlaski POSŁUCHAJ

    Maciej Tymoszuk, rolnik z Krzewicy w gminie Międzyrzec  Podlaski, prowadzi około 20 ha gospodarstwo rolne. Specjalizuje się w hodowli trzody chlewnej (cykl zamknięty – ok. 35 macior). W wywiadzie zwraca uwagę na niską opłacalność produkcji, niestabilne ceny, niestabilny rynek.  Korzystali ze wszystkich dostępnych od 2005 roku programów. Udało mu się pozyskać kwotę dotacji 300 tys. zł. W ramach modernizacji gospodarstw rolnych, pozyskane fundusze przeznaczył na  zakup sprzętu, utwardzenie terenu, modernizację budynków gospodarczych. W 2011 pozyskał środki za które zakupił nowy ciągnik i sprzęt towarzyszący, zmienił dach na jednej z chlewni, i wybudował halę składową. Programy jego zdaniem były potrzebne, ale pieniędzy było za mało i nie każdy mógł z tych programów skorzystać. W przyszłości chciałby także pozyskać kolejne środki. Najbardziej interesujący dla nich jest dział próby odbudowy pogłowia trzody chlewnej w Polsce. Chciałby wybudować tuczarnie, rozbudować budynki. 

Wiktor Dąbrowski z Jelnicy POSŁUCHAJ

    Wiktor Dąbrowski z Jelnicy prowadzi gospodarstwo o powierzchni 20  ha. Zajmuje się produkcją drobiu zbóż i krzewów jagodowych. Prowadzi gospodarstwo 3 - kierunkowe (produkcja drobiarska, produkcja zbóż, uprawa krzewów jagodowych).  Korzystał z PROW a wcześniej z SAPARD. Z PROW zakupił ciągnik z urządzeniami towarzyszącymi, utwardził plac, kupił rozrzutnik obornika. Jego zdaniem zdobycie wiąże się z ogromnym nakładem starań.   

Od 11.00 do 15.00  Katolickie Radio Podlasie  nadawało program z Białej Podlaskiej.  W plenerowym studiu znajdującym się obok Starostwa Powiatowego pojawili się liczni goście.

Mariusz Łukaszuk, dyr. Wydziału Rolnictwa i Środowiska Starostwa Powiatowego POSŁUCHAJ

Mariusz Łukaszuk – dyrektor Wydziału Rolnictwa i Środowiska Starostwa Powiatowego  w Białej Podlaskiej. Mówił o rolnictwie województwa lubelskiego, o dominującej produkcji rolniczej na terenie powiatu bialskiego. Mariusz Łukaszuk wspomniał także o skutkach suszy na terenie powiatu bialskiego. Poinformował, że w skali powiatu zostało złożonych ok. 1000 wniosków suszowych, choć trwa jeszcze szacowanie szkód. Kolejne wnioski mogą dotyczyć szkód w sadownictwie szczególnie w przypadku owoców miękkich. Opowiadał także o formach współpracy powiatu z ODR, ARiMR, Izbą Rolniczą.    

Barbara Mazurek, kierownik BP ARiMR w Białej Podlaskiej POSŁUCHAJ

    Barbara Mazurek,  kierownik Biura Powiatowego ARiMR w Białej Podlaskiej. W powiecie bialskim jest 14 tys. 400 rolników. W tej chwili w biurze trwa weryfikowanie wniosków o płatności bezpośrednie. Barbara Mazurek mówiła także o naborze wniosków z działanie „Młody rolnik”. Obecnie do biura powiatowego wpłynęły tylko 4 wnioski. Kierownik biura liczy że po 10 września liczba wniosków wzrośnie. Barbara Mazurek przyznaje że warunki są ostrzejsze. ARiMR w każdej gminie kontynuuje akcję szkoleń dotyczących nowej perspektywy, głównie dotacji na „Młodego rolnika” oraz na  „Restrukturyzację gospodarstw” .  W wywiadzie poinformowała o warunkach otrzymania dotacji, najczęściej popełnianych błędach we wnioskach, różnicach w porównaniu z poprzednią perspektywą finansową, przyszłych kontrolach realizacji przedsięwzięcia, na które pozyskano dotację. Barbara Mazurek poinformowała także o wysokości środków unijnych przekazanych rolnikom z powiatu bialskiego.

Starostowie Dożynek Ewa i Wiktor Dąbrowscy z Kolonii Jelnica POSŁUCHAJ

    Starostowie Dożynek  Ewa i Wiktor Dąbrowscy z Kolonii Jelnica, starostowie dożynek powiatowych, które odbyły się 30 sierpnia w Misiach koło Międzyrzeca Podlaskiego Głównym źródłem ich utrzymania jest hodowla drobiu, ale zajmują się też uprawą aronii i borówki amerykańskiej. Posiadają 2 kurniki. Gospodarstwo dobrze przeszło suszę i rozwija się. Hodowla im się opłaca, bo produkują sami pasze. Rolnicy pozyskali środki unijne, ostatnio w wysokości 100 tys. zł. z PROW (ciągnik), pozyskali także środki na utwardzenie podwórka.  

Zbigniew Sokołowski z Tucznej, hodowca koni zimnokrwistych, przedowdniczący rady Gminy Tuczna POSŁUCHAJ

    Zbigniew Sokołowski z Tucznej, hodowca koni zimnokrwistych, przewodniczący Rady Gminy Tuczna. Opowiadał o wystawie koni zimnokrwistych w Tucznej, o hodowli koni zimnokrwistych, o przeznaczeniu tych zwierząt i wykorzystaniu w ekoturystyce, jako konie zaprzęgowe. Mówił także o wpływie suszy i przełożeniu na trudności w hodowli koni. Wspomniał też o skali strat suszowych w gminie Tuczna.    

Krzysztof Adamowicz, wójt gminy Międzyrzec Podlaski POSŁUCHAJ

Krzysztof Adamowicz wójt gminy Międzyrzec Podlaski opowiedział o  Gminie Międzyrzec, która jest jedną z większych gmin wiejskich na terenie powiatu. Tworzą ja 33 miejscowości położone wokół miasta Międzyrzec. Gmina ciągle się rozwija i bardzo aktywnie działa. Na terenie gminy jest 25 jednostek OSP, jest GOK i GBP oraz liczne stowarzyszenia. Wszystkie korzystają z grantów gminnych i zewnętrznych na aktywizację społeczna mieszkańców Gminy. Stowarzyszenia często sięgają po środki zewnętrzne. Gmina w poprzedniej perspektywie korzystała i korzysta z PROW 2007 – 2013. W ramach działania „Podstawowe usługi dla ludności i gospodarki wiejskiej” otrzymali dofinansowanie w wysokości 665 tys.  399 zł. Projekt opiewa na kwotę ponad 800 tys. zł. W sumie gmina zrealizowała zadania na łączną kwotę 5 mln 655 tys. 200 zł przy dofinansowaniu prawie 3, 5 miliona złotych. Największe projekty realizowane przez Gminę to budowa kanalizacji sanitarnej w m. Bereza, budowa budynku świetlicy wiejskiej w m. Wysokie, zmodernizowanie 9 świetlic wiejskich, oraz małe projekty promujące gminę Miedzyrzec Podlaski, jak identyfikacja zasobów przyrodniczych oraz tradycji lokalnych na terenie gminy MP, czy też wsparcie podmiotów prowadzących działalność artystyczną i kulturalną oraz kultywujących tradycje kulinarne na terenie gminy. Kondycja finansowa gminy jest doskonała na progu nowej perspektywy, gmina nie posiada żadnych kredytów. Obecnie gmina gromadzi środki z przeznaczeniem na wkład i inwestycje w ramach nowej perspektywy, zarówno RPO Lubelskiego jak i PROW. Chcą poprawić gospodarkę wodno – ściekową w gminie MP, budowa sieci kanalizacyjnej w m. Żeczyca i Wysokie. Drugim polem działań będzie modernizacja dróg lokalnych. Obecnie opracowują projekty. W gminie MP  powstaną także przedszkola a to wiąże się z koniecznością inwestycji budowlanych. W planach jest także sala gimnastyczna w Rogoźnicy. Kolejne plany to inwestowanie w odnawialne źródła energii. Obecnie są prowadzone konsultacje w tej sprawie. Ten rok jest rokiem planistycznym

Leszek Siwko z miejscowości Dębów w gminie Sosnówka POSŁUCHAJ

    Leszek Siwko z miejscowości Dębów,  gmina Sosnówka  pracuje zawodowo na gospodarstwie rolnym o powierzchni 43 ha. Zajmuje się uprawą roślin głownie rzepaku i rumianku. Korzystał z programu PROW na lata 2007-13. Ma też plany na rozwój gospodarstwa w nowej perspektywie PROW na lata 2014-2020. Najbardziej opłacalny w tym roku jest rzepak. Uprawa ziół wymaga ręcznej roboty. W wywiadzie opowiedział o procesie uprawy rumianku i innych ziół. Korzystając z PROW 2007 – 2013 zakupił kilka maszyn do ciągnika (pługi, agregat siewny, przyczepa, tur). Pozyskał ok. 100 tys. zł.. W kolejnej perspektywie chce skorzystać ze środków unijnych na zakup ciągnika. Pozyskanie środków unijnych, zdaniem rolnika nie jest łatwe, ale warto się o nie postarać, bo „innej drogi nie ma”.    

Mariusz Kostka prezes Bialskopodlaskiej Lokalnej Grupy Działania POSŁUCHAJ

Mariusz Kostka, prezes Bialskopodlaskiej Lokalnej Grupy Działania. BLGD wykorzystała w perspektywie 2007 – 2013 wszelkie możliwe środki. Wydano ponad 8 milionów złotych na realizację lokalnej strategii rozwoju. Na tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw oraz różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej udało się wydać prawie 1 mln zł.   Na odnowę i rozwój wsi wydano prawie 3 miliony złotych. Na dziania inwestycyjne, które pomagają mieszkańcom lepiej żyć. Zrealizowano 290 przedsięwzięć – małych projektów. Na to poszło prawie 5 milionów złotych. Wszystkie przedsięwzięcia pokazywały mieszkańcom, że warto wychodzić z domu, spotykać się i działać. Te działania nie doszłyby do skutku, gdyby nie aktywność mieszkańców.
Mariusz Kostka mówił także o przygotowywanej przez BLGD Lokalnej Strategii Rozwoju, która obejmie cały powiat bialski. Głównym fundamentem tej strategii będzie turystyka oraz wszelkie działania okołoturystyczne . W nowej perspektywie strumień pieniędzy unijnych przesuwa się w stronę przedsiębiorców. BLGD obecnie jest na etapie konsultacji społecznych dotyczących Lokalnej Strategii Rozwoju.

Radosław Sebastianiuk z Mokran Nowych, producent porzeczek i kukurydzy POSŁUCHAJ

Radosław Sebastianiuk z Mokran Nowych,  producent porzeczek i kukurydzy, radny powiatu bialskiego. W wywiadzie na antenie Radia Podlasie opowiadał o stratach spowodowanych suszą, o niskiej, nieopłacalnej cenie porzeczki kontraktacji i ubezpieczeniach, odszkodowaniach suszowych. Rolnik korzystał ze środków wcześniej z SPO, później z PROW 2007 – 2013. Zakupił sprzęty rolnicze, 2 ciągniki, kombajn do porzeczek. Pozytywnie ocenia programy unijne. Jeszcze nie spłacił kredytu zaciągniętego na wkład własny. W nowym finansowaniu chce także skorzystać z dofinansowania unijnego, ale część większych rolników została wykluczona z tego programu (chodzi o wielkość gospodarstwa).

	Marianna Jówko z Hruda, Zdzisław Marczuk z Zakalinek, Bożenna Pawlina-Maksymiuk, dyr. GOK w Białej Podlaskiej POSŁUCHAJ

Marianna Jówko z Hruda, Zdzisław Marczuk z Zakalinek, Bożenna Pawlina-Maksymiuk dyr. GOK w Białej Podlaskiej. Marianna Jówko w Hrudzie w pracowni tkackiej w Hrudzie wykonuje perebory (tkany haft), jest to ginący zawód. Marianna Jówko opowiadała o swojej pasji i wytworach. Bożenna Pawlina-Maksymiuk opowiedziała o tradycji tego haftu tkackiego i o pracowni tkackiej w Hrudzie. Zdzisław Marczuk, grający na akordeonie i skrzypcach, opowiadał o muzyce ludowej, o odradzającej się tradycji muzyki ludowej. Bożenna Pawlina-Maksymiuk dyr. GOK w Białej Podlaskiej, mówiła także o roli twórców ludowych w odtwarzaniu tradycji, w turystyce i tworzeniu mikroprzedsiębiorstw.

DEBATA 

	Anna Sęk, dyr. ZSCKR im. W.Witosa w Leśnej Podlaskiej Agnieszka Sęczyk, p.o. kier. ZDR w Białej Podlaskiej z siedzibą w Grabanowie Mariusz Filipiuk, przewodniczący Rady Powiatu Bialskiego
	DEBATA, 1 część POSŁUCHAJ
	DEBATA, 2 część POSŁUCHAJ

Debata „Wieś środkowo - wschodniej Polski w nowej perspektywie finansowej UE ze szczególnym uwzględnieniem środków PROW 2014”
Anna Sęk  dyr.  ZSCKR im. W. Witosa w Leśnej Podlaskiej
Agnieszka Sęczyk  p.o. kier. ZDR w Białej Podlaskiej z siedzibą w Grabanowie
Mariusz Filipiuk - przewodniczący Rady Powiatu Bialskiego    

Program prowadziła Ewa Pasternak, realizował Bartłomiej Kobus, a o techniczną stronę transmisji dbał Artur Dernowski. Z gośćmi rozmawiali Sławomir Karczewski  i Andrzej Ilczuk.

Debatę  ,,Wieś środkowo-wschodniej Polski w nowej perspektywie finansowej UE" prowadził Andrzej Ilczuk.

AI/EŁ