Na wyraźne życzenie Ojca Świętego Franciszka, Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, opublikowała 3 czerwca 2016 roku, w uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa, nowy dekret, w którym liturgiczny obchód św. Marii Magdaleny, dotąd Wspomnienie obowiązkowe, został podniesiony do rangi Święta.
Decyzja ta wpisuje się w aktualny kontekst eklezjalny, który domaga się głębszego spojrzenia na godność kobiety, na nową ewangelizację i na wielkość misterium Bożego miłosierdzia. Już św. Jan Paweł II zwracał dużą uwagę nie tylko na znaczenie kobiet w misji Chrystusa i Kościoła, ale także podkreślał wyraźnie szczególną rolę Marii Magdaleny, pierwszej osoby, która spotkała zmartwychwstałego Pana i pierwszej, która Jego zmartwychwstanie obwieściła apostołom (por. Mulieris dignitatem, n. 16). To szczególne znaczenie kobiet podkreślane jest dzisiaj w Kościele o czym świadczy zapał nowej ewangelizacji, która pragnie objąć, bez żadnej różnicy, zarówno mężczyzn jak i kobiety, ze wszystkich ludów, narodów, ras i języków (por. Ap 5, 9), aby głosić im dobrą nowinę, czyli Ewangelię Jezusa Chrystusa, i aby towarzysząc im w ich ziemskiej wędrówce ofiarować im wspaniałość Bożego zbawienia. Św. Maria Magdalena jest tutaj przykładem prawdziwej i autentycznej ewangelizatorki, czyli zwiastunki Dobrej Nowiny, oznajmiającej wielkanocną radość (por. kolekta z 22 lipca i nowa prefacja).
Ojciec Święty Franciszek powziął obecną decyzję w kontekście Jubileuszu Miłosierdzia, aby podkreślić znaczenie tej kobiety, którą cechowała wielka miłość do Chrystusa, i która sama była przez niego bardzo umiłowana, o czym mówili często Raban Maur («dilectrix Christi et a Christo plurimum dilecta»: De vita beatae Mariae Magdalenae, Prologus), i św. Anzelm z Canterbury («electa dilectrix et dilecta electrix Dei»: Oratio LXXIII ad sanctam Mariam Magdalenam). Jak wiadomo w tradycji kościelnej Zachodu, zwłaszcza od czasów św. Grzegorza Wielkiego, utożsamia się często osobę Marii Magdaleny z kobietą, która w domu faryzeusza Szymona namaściła stopy Jezusa wonnym olejkiem, oraz z Marią, siostrą Łazarza i Marty. Ta interpretacja trwała przez wieki i miała wpływ na zachodnich pisarzy chrześcijańskich, na sztukę religijną, oraz na teksty liturgiczne odnoszące się do Świętej. Bollandyści ukazali bardzo szeroko problem identyfikacji tych trzech kobiet, przygotowując grunt pod reformę liturgiczną Kalendarza Rzymskiego. Wraz ze wprowadzeniem reformy liturgicznej teksty Mszału Rzymskiego, Liturgii Godzin i Martyrologium Rzymskiego odnoszą się już tylko do Marii Magdaleny. Pewne jest, że należała ona do grupy uczniów Jezusa, i że towarzyszyła Mu aż po krzyż, oraz, że w ogrodzie gdzie znajdował się grób Jezusa, była pierwszym “testis divinae misericordiae” (Grzegorz Wielki, XL Hom. In Evangelia, lib. II, Hom. 25,10). Ewangelia według św. Jana podaje, że Maria Magdalena płakała, ponieważ nie zastała w grobie ciała Pana (por. J 20, 11); Jezus okazał jej miłosierdzie pozwalając rozpoznać się jako Mistrz i zamieniając jej łzy w wielkanocną radość.
Korzystając z tej stosownej okazji, pragnę uwypuklić dwie idee związane z tekstami biblijnymi i liturgicznymi nowego święta, które mogą nam pomóc lepiej dzisiaj zrozumieć znaczenie tej świętej kobiety.
Z jednej strony, ma ona zaszczyt być «prima testis» zmartwychwstania Pana (Hymnus, Ad Laudes matutinas), czyli pierwszą, która zobaczyła pusty grób i pierwszą, która usłyszała prawdę o Jego zmartwychwstaniu. Chrystusa okazał zatem specjalne względy i miłosierdzie tej kobiecie, która szukając Go z bólem i łzami w ogrodzie, potwierdzała «lacrimis humilitatis» swoją miłość do Niego, jak o tym mówił św. Anzelm we wspomnianej już wyżej Oratio. W nawiązaniu do tego, pragnę zwrócić uwagę na wyraźne przeciwieństwo dwóch kobiet obecnych w ogrodzie: tym rajskim i tym zmartwychwstania. Pierwsza, Ewa, przyniosła śmierć tam, gdzie dotąd było życie; druga, Maria Magdalena, z miejsca śmierć, od grobu, obwieściła Życie. Zwraca na to uwagę już św. Grzegorz Wielki: «Quia in paradiso mulier viro propinavit mortem, a sepulcro mulier viris annunciat vitam» (XL Hom. In Evangelia, lib. II, Hom. 25). Poza tym, to właśnie w ogrodzie zmartwychwstania, Pan powiedział do Marii Magdaleny: «Noli me tangere». Słowa te nie były skierowane tylko do niej, ale do całego Kościoła, aby wszedł w takie doświadczenie wiary, które przekracza jakąkolwiek próbę namacalnego doświadczenia i ludzkiego zrozumienie Bożej tajemnicy. To naprawdę skierowane jest do całego Kościoła i stanowi wspaniałą lekcję dla każdego ucznia Chrystusa, aby nie szukał jedynie materialnego bezpieczeństwa, światowego uznania, ale żywej wiary w zmartwychwstałego Chrystusa!
Maria Magdalena właśnie dlatego, że była naocznym świadkiem Zmartwychwstałego Chrystus, była również pierwszą osobą, która dała o tym świadectwo wobec apostołów. Wypełniła w ten sposób polecenie Zmartwychwstałego: «Udaj się do moich braci i powiedz im… Poszła Maria Magdalena oznajmiając uczniom: «Widziałam Pana i to mi powiedział» (J 20,17-18). W taki oto sposób staje się, jak to już zostało wspomniane, zwiastunką dobrej nowiny o zmartwychwstaniu Pana, lub jak mówili Raban Maur i św. Tomasz z Akwinu «apostolorum apostola», ponieważ ogłasza apostołom to, co oni sami będą później głosili całemu światu (cf. Raban Maur, De vita beatae Mariae Magdalenae, c. XXVII; św. Tomasz z Akwinu, In Ioannem Evangelistam Expositio, c. XX, L. III, 6). Słusznie Doktor Anielski używa tego terminu «apostolorum apostola» w stosunku do Marii Magdaleny, ponieważ jest ona świadkiem Chrystusa Zmartwychwstałego i ogłasza wiadomość o zmartwychwstaniu Pana, tak jak inni Apostołowie. Dlatego jest rzeczą właściwą, aby liturgiczny obchód Marii Magdaleny miał ten sam stopień „Święta” przypisany w Kalendarzu ogólnym Kościoła apostołom, co podkreśli szczególną misję tej kobiety, która jest przykładem i wzorem dla każdej kobiety w Kościele.
+Arthur Roche
Arcybiskup Sekretarz Kongregacji Kultu Bożego
i Dyscypliny Sakramentów
DEKRET
Kościół, tak na Zachodzie jak i na Wschodzie, choć w różny sposób, to jednak zawsze bardzo czcił św. Marię Magdalenę, pierwszego świadka i zwiastunkę dobrej nowiny o zmartwychwstaniu Pańskim.
W naszych czasach, gdy Kościół wezwany jest aby jeszcze bardziej zastanowić się nad godnością kobiety, nad nową ewangelizacją i nad wielkością misterium Bożego Miłosierdzia, wydaje się rzeczą słuszną, by również postać św. Marii Magdaleny jeszcze lepiej została wiernym ukazana. Ta bowiem niewiasta, znana z swej miłości do Chrystusa i sama wielce przez Niego umiłowana, nazwana przez św. Grzegorza Wielkiego “świadkiem Bożego Miłosierdzia” i przez św. Tomasza z Akwinu “apostołką apostołów”, może być dzisiaj przez wiernych uważana jako wzór posługi kobiet w Kościele.
Ojciec Święty Franciszek postanowił zatem aby coroczny obchód św. Marii Magdaleny, posiadał odtąd w Kalendarzu Rzymskim stopień święta, zamiast dotychczasowego wspomnienia obowiązkowego.
Nowy stopień obchodu nie zmienia jednak niczego odnoście samej daty i odnośnie
tekstów do Mszy Świętej i do Liturgii Godzin, to znaczy:
a) dniem poświęconym św. Marii Magdalenie pozostaje w Kalendarzu Rzymskim, tak jak dotychczas, dzień 22 lipca;
b) tekstami do Mszy Świętej i do Oficjum pozostają te same, które znajdują się pod tą datą w Mszale Rzymskim i w Liturgii Godzin, wraz z dołączoną do tego dekretu prefacją własną. Poszczególne Konferencje Biskupów zatroszczą się, aby prefację tę przetłumaczyć na odpowiednie języki narodowe i po uprzednim zatwierdzeniu jej przez Stolicę Apostolską, włączyć do użytku, oraz do kolejnego wznowienia Mszału Rzymskiego na terenie danej Konferencji.
Wszędzie tam, gdzie św. Maria Magdalena, na podstawie odpowiednich przepisów prawa, czczona jest w innym dniu i w innej randze obchodu, zachowuje się dotychczasowe rozporządzenia.
Bez względu na jakiekolwiek przeciwne zarządzenia.
W siedzibie Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, 3 czerwca 2016 roku, w uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Robert Kard. Sarah
Prefekt
+Arthur Roche
Arcybiskup Sekretarz
KEP
DJ
Kwiecień 2024
