R E K L A M A



ŁOSICE

drukuj Prześlij znajomemu zgłoś błąd archiwum Cofnij
util util util
foto

Tablica pamięci Sybiraków z gminy Sarnaki
2018-09-20 14:00:47 Artykuł czytany 1377 razy


W niedzielę 16 września 2018 r., w przeddzień rocznicy napaści sowieckiej na Polskę, na cmentarzu parafialnym w Sarnakach została odsłonięta tablica poświęcona pamięci Sybiraków z gminy Sarnaki. Mszę św. w ich intencji odprawił Ks. Bp. senior Antoni Pacyfik Dydycz, który wygłosił również homilię i dokonał uroczystego poświęcenia monumentu. Oprawę muzyczną zapewnił chór parafialny pod przewodnictwem organisty Janusza Kołtuniaka.


W uroczystości wzięli udział licznie zgromadzeni członkowie rodzin Sybiraków, którzy zjechali się z różnych stron Polski. Obecne były również władze samorządowe, oświatowe, przedstawiciele miejscowych zakładów pracy i instytucji, goście oraz mieszkańcy gminy Sarnaki, a także poczty sztandarowe OSP z Borsuk, Hołowczyc, Rzewuszek i Serpelic. 

Na tablicy uwieczniono 58 nazwisk – tyle udało się dotychczas odszukać. Niektórzy znaleźli się na zesłaniu już na początku II wojny światowej, aresztowani w 1939 czy 1940 r. Przebywali w różnych obozach na terenie Rosji, ale w 1941 r. udało się im zasilić szeregi II Korpusu Polskiego zwanego potocznie armią gen. Andersa. 12 osób przeszło cały szlak bojowy tej armii, walczyli pod Monte Casino. Niemal wszyscy po wojnie wrócili do kraju, kilka osób pozostało na emigracji. Większość upamiętnionych podczas wojny działała w konspiracji na naszym terenie, niektórzy wcześniej brali udział w wojnie obronnej 1939 r. – oni jesienią 1944 r. zostali aresztowani przez NKWD i osadzeni głównie w dwóch obozach: w Borowiczach lub w Ostaszkowie. W Borowiczach, w jednym z najcięższych obozów, spędzili z reguły około 2 lat i w 1946 r. uwolniono ich. Jednak kilka osób zamiast do Polski skierowano z Borowicz do łagru w Swierdłowsku za Uralem, skąd wrócili w końcu 1947 r. Więźniów Ostaszkowa po roku przeniesiono do Riazania, a w 1946 r. większość zwolniono do kraju, kilku natomiast wróciło dopiero w 1947 r.

Jak wyglądało życie w łagrze w Borowiczach, gdzie internowano 24 mieszkańców naszej gminy, wspominał po latach jeden z nich, Mirosław Fligier:

„Ulokowano nas w długich, zawilgoconych barakach – ziemiankach. Całe urządzenie ziemianki stanowiły drewniane gołe prycze i kilka wzdłuż ustawionych żeliwnych piecyków. Życie w tych warunkach wydawało się przedsionkiem piekieł. Głód, brud i wszy oraz niepewność losu naszego i naszych najbliższych pozostawionych w kraju, to wszystko zdawało się nas spychać na dno upadku fizycznego i moralnego. Chodziliśmy do wyrębu lasu, pracowaliśmy bez odpowiednich narzędzi, bez ciepłej odzieży, tylko w tej dość lekkiej, w której wyszliśmy z domu, mocno zniszczonej w drodze. To była fikcja nie praca. Chodziło chyba raczej o to, aby nas przegonić po głębokim śniegu i pomaltretować. Jedzenie stanowiło tylko minimum, jakie wystarczało do utrzymania się przy życiu: 500 gramów chleba dziennie, dość duża miska wodnistej zupy, zawsze z kaszą, okraszonej jakimś dziwnym w smaku i zapachu tłuszczem, często chyba rybim. Myliśmy się tylko śniegiem, nie goliliśmy się, porosły nam brody, nie mieliśmy mydła, ręczników, nie było dla nas łaźni. Ludzie zaczęli umierać. W międzyczasie przygotowywano ciągłe transporty z aresztowanymi i odsyłano je do pracy w kopalni.”

Inny los spotkał rodziny zamordowanych w zbrodni katyńskiej plut. żandarmerii WP Antoniego Domańskiego i ppłk WP Romualda Majewskiego. W ramach zbiorowych deportacji w 1940 do kołchozów w północnym Kazachstanie trafiły Adela Domańska z trojgiem dzieci, z których przeżyła tylko córka Zdzisława – oraz Anna Majewska z synem Aleksandrem. Adela Domańska z córką spędziły na zesłaniu ponad 5 lat, wróciły do Polski w 1946 r. Anna Majewska i jej syn w 1941 r. wstąpili do armii Andersa, a po wojnie pozostali na emigracji, jednak ich prochy wróciły do rodzinnego grobowca w Sarnakach.
Większość osób represjonowanych po powrocie z zesłania nie chciało wspominać pobytu na nieludzkiej ziemi. Dopiero po wielu latach opowiadali o swoich przeżyciach: o poniewierce, poniżeniu, katorżniczej pracy, głodzie, nieludzkich warunkach życia. Nieliczni pisali wspomnienia. Nikt z nich już nie żyje. Niektórzy na zawsze pozostali w obcej ziemi. Wielu po latach życiowych trudów spoczęło na cmentarzu w Sarnakach.

Tablica powstała z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Ziemi Sarnackiej i Stowarzyszenia Przyjaciół Serpelic przy współpracy z przedstawicielami rodzin Sybiraków, którzy byli głównymi donatorami przedsięwzięcia.

A oto lista upamiętnionych. Nie o wszystkich udało się uzyskać więcej informacji na temat dalszych losów, w kilku przypadkach nie ma mawet daty śmierci.

Borsuki

Filipiuk Wacław s. Bazylego 1911-1970
Kordaczuk Władysław s. Józefa 1920-1999

Bużka

Kleszcz Edward s. Jana 1925-…
Pieńkowski Witold s. Józefa 1921-1992
Pietruczuk Michał s. Sylwestra 1926-…
Terlikowski Alfred s. Łukasza 1910-1945

Chlebczyn

Jędrzejuk Mieczysław s. Michała 1925-…
Krasuski Hipolit s. Antoniego 1902-1977

Chybów

Chomicz Bolesław s. Stefana 1911-…
Kłykociński Edward s. Adama 1910-2002
Malinowski Czesław s. Feliksa 1904-1977
Piałucha Kazimierz s. Mikołaja 1906-1976
Radzikowski Józef s. Stanisława 1908-1984
Radzikowski Józef s. Leona 1914-…
Sadowski Antoni s. Władysława 1919-1986
Sadowski Eugeniusz s. Władysława 1914-2013 [armia Andersa]
Sadowski Jan s. Władysława 1921-1997
Wyrzykowski Bolesław s. Władysława 1918-1999

Franopol

Sikorski Aleksander s. Bronisława 1915-1945 [armia Andersa]
Stefański Szczepan s. Kazimierza 1924-1980
Steleżuk Wacław s. Józefa 1919-1948

Grzybów

Wyrzykowski Henryk s. Teofila 1917-…

Hołowczyce

Bartoszewski Mieczysław s. Adolfa 1926-1965
Czeżyk Marian s. Jana 1923-2018
Czeżyk Stanisław s. Franciszka 1914-1996
Chwedczuk Bronisław s. Piotra 1903-… 
Chwesiuk Wojciech s. Antoniego 1900-1987 [armia Andersa]
Dudziuk Józef s. Grzegorza 1919-1982
Karwacki Józef s. Arkadiusza 1913-1998
Karwacki Stanisław s. Mikołaja 1914-1946
Walczak Stanisław s. Stanisława 1923-1992
Waszkiewicz Stanisław s. Józefa 1909-1978
Woźniak Antoni s. Ignacego 1915-1995 [armia Andersa]

Horoszki Duże
Bobiński Józef s. Józefa 1921-1999
Maciejuk Stanisław s. Grzegorza 1920-2010
Sieczkowski Józef s. Aleksandra 1924-2006 [armia Andersa]
Waszczuk Edward s. Stanisława 1912-1985
Waszczuk Hipolit s. Eliasza 1905-1980

Klepacze
w
Bobiński Józef s. Joachima 1905-1970
Kamiński Józef s. Konstantego 1897-… [armia Andersa]
Mysłowski Józef s. Aleksandra 1925-…

Klimczyce

Sołtan Mieczysław s. Michała 1915-1975
Stefaniuk Jan Stanisław s. Józefa 1901-1979 [armia Andersa]

Kózki
Oreszczuk Józef s. Stanisława 1902-1987 [armia Andersa]

Mierzwice

Daniluk Bronisław s. Aleksandra 1901-1986 [armia Andersa]

Sarnaki
Bartoszewski Jan Jerzy s. Józefa 1920-2001
Chojnacki Zbigniew / Maciej s. Lamberta 1924-…
Czarnocki Stanisław s. Józefa 1917-1970
Domańska Adela c. Adama 1910-1989
Dzierżewicz Zygmunt s. Adama 1911-1983 [armia Andersa]
Fligier Mirosław s. Wiktora 1910-1970
Kosianko Stanisław s. Hipolita 1901-1946
Majewska Anna c. Aleksandra 1901-1998 [armia Andersa]
Majewski Aleksander s. Romualda 1923-2012 [armia Andersa]
Miłkowska Zdzisława c. Antoniego 1936-2018
Sawicki Wacław s. Stanisława 1903-1989

Serpelice

Kuzaka Kazimierz s. Teodora 1920-2008

Lipno
Miłkowski Józef Jan s. Andrzeja 1902-1945





Większe zdjęcia można zobaczyć TUTAJ


Agata Wasilewska [ja]
wykop
Nasi reporterzy są do państwa dyspozycji:

Kamil Skorupski
tel. 504 838 118
skorupski@radiopodlasie.pl
|
|
|
Sławomir Karczewski
tel. 500 106 003
miedzyrzec@radiopodlasie.pl

Komentarze

Odśwież obrazek.

Publikowane komentarze sa prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Portal nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. Redakcja zastrzega sobie prawo do usuwania komentarzy obraźliwych lub zawierających wulgaryzmy.


 

REKLAMA
- 101,7fm / 106,0 fm - ONAIR


Zapraszamy na audycje:

foto

O tym się mówi... Poranna rozmowa na antenie KRP
2023-02-09 16:07:30 Kategoria:

Codziennie, od poniedziałku do piątku o godz. 8:12 polecamy "O tym się mówi..." poranną rozmowę w Katolickim Radiu Podlasie. Gośćmi Marcina Jabłkowskiego i Andrzeja...

więcej »


foto

Caritas dla niepełnosprawnych
2023-02-16 14:38:58 Kategoria:

Rozumiejąc potrzeby osób z niepełnosprawnością Caritas Diecezji Drohiczyńskiej od lutego 2010 r. prowadzi Diecezjalny Ośrodek Wsparcia dla Osób Niepełnosprawnych...

więcej »
foto

Serwer Dell T330 – nowoczesne rozwiązanie dla małych...
2023-02-16 12:21:10 Kategoria:

Sewer to niezawodne urządzenie powszechnie wykorzystywane w wielu firmach. Przede wszystkim sprzęt cechuje się wysoką wydajnością oraz gwarancją bezpieczeństwa...

więcej »
foto

Na jakie telewizory warto zwrócić uwagę?
2023-02-16 11:25:20 Kategoria:

Choć nie milkną dyskusję, jaki telewizor LED byłby najlepszy, czy może trafniejszym wyborem byłyby telewizory LCD, plazma czy też zaawansowane technologicznie modele....

więcej »
foto

Jak mierzyć postępy działań SEO?
2023-02-15 11:06:39 Kategoria:

SEO, czyli Search Engine Optimization (optymalizacja stron pod wyszukiwarki internetowe) jest to zestaw technik stosowanych do zwiększenia widoczności witryny internetowej w...

więcej »
foto

Na co zwrócić uwagę, kupując pościel?
2023-02-14 12:48:01 Kategoria:

Sypialnia jest tą częścią domu, w której szuka się relaksu i spokoju. Wchodząc do niej tuż przed snem, powinna dawać poczucie bezpieczeństwa i być oazą po nawet...

więcej »
foto

Dlaczego młodzi ludzie coraz częściej inwestują na...
2023-02-14 10:39:26 Kategoria:

Przyjrzymy się, jak wygląda inwestowanie w akcje. Jak przygotowują się do tego młodzi inwestorzy? Czy giełda jest dla każdego?

więcej »
foto

Jak zacząć przygodę z pływaniem?
2023-02-13 10:48:46 Kategoria:

Aktywność fizyczna jest niezbędna do zachowania zdrowia, jednak nie każda dyscyplina będzie odpowiednia dla wszystkich. Jedni z nas wolą sporty siłowe, inni spokojną...

więcej »

Łosice

w lewoMarzec 2024w prawo
Pon Wt Śr Czw Pią So Nd
1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31

Kondolencje

Najnowsze Informacje