Tematem zadania audytowego było sprawdzenie prawidłowości funkcjonowania i gospodarowania środkami publicznymi w Przedszkolu Miejskim w Radzyniu Podlaskim. Audyt w jednostce został przeprowadzony w terminie od 6.do 20. kwietnia 2015 roku przez audytora Bożenę Oleksy. Wcześniej z upoważnienia Burmistrza Miasta Radzyń Podlaski w Przedszkolu Miejskim przeprowadzone zostały kontrole przez pracowników Urzędu Miasta: skarbnika Anetę Dobroch oraz zastępcę skarbnika Beatę Patkowską (w okresie od 17.12.2014 do 15.01. 2015 r.) oraz przez audytora zewnętrznego Ewę Jankowską (w okresie od 19.01. do 24.02.2015 r.). Kontrole te wskazywały na w zasadzie spójne ustalenia, ale z drobnymi rozbieżnościami dotyczącymi głównie interpretacji niektórych stwierdzonych nieprawdłowości.
Jak jest rekomendacja audytora?
Audytor zaleca podjęcie natychmiastowych działań w celu zapewnienia prawidłowego funcjonowania Przedszkola Miejskiego w Radzyniu Podlaskim i niezwłoczne wyeliminowanie wskazanych nieprawidłowości.
Niepokojące ustalenia audytora wskazują na popełnienie czynów zagrożonych odpowiedzialnością karną. Dotyczy to nieprowadzenia i nierzetelnego prowadzenia ksiąg rachunkowych i nierzetelnego sporządzania sprawozdania finansowego, co jest naruszeniem dyscypliny finansów publicznych przynajmniej z 5 tytułów:
1. nierzetelnego sporządzania sprawozdań budżetowych
2. zaciągania zobowiązań ponad kwoty ujęte w planie finansowym,
3. nieterminowe regulowanie zobowiązań i zapłata odsetek karnych z tego tytułu,
4. nieopłacanie w terminie składek ZUS,
5. nierzetelne przeprowadzenie i nierozliczenie w terminie inwentaryzacji środków trwałych i pozostałych środków trwałych oraz nieprzeprowadzenie inwentaryzacji pozostałych aktywów i pasywów właściwymi metodami.
Audytor poddał w wątpliwość możliwość skutecznego usunięcia tych nieprawidłowości przez obecnie pełniącego funkcję dyrektora przedszkola.
Burmistrz Miasta Radzyń cytując obszerne fragmenty sprawozdania, przytaczał uzasadnienie takiej tezy.
Do dnia 1 grudnia 2014 nie opracowano kompletnej i aktualnej dokumentacji opisującej przyjęte zasady rachunkowości w zakresie art. 10 ust. 1 Ustawy o rachunkowości, za co odpowiedzialność ponosi kierownik jednostki (art. 10 ust. 2), wprowadzona zarządzeniem dyrektora przedszkola (nr 76/2014 z dn. 1 grudnia 2014 r.) dokumentacja ustalająca zasady rachunkowości jest niezgodna z obowiązującymi przepisami prawa, a fakt zapisania w tym zarządzeniu możliwości prowadzenia ksiąg dwiema metodami: ręczną i komputerową, przy czym zapisanie w tych przepisach obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych metodą komputerową przy pomocy innego programu niż w rzeczywistości jest wykorzystywany, świadczy o braku rzeczywistego nadzoru nad tymi zagadnieniami, który jest istotny dla prawidłowego prowadzenia rachunkowości.
Dyrektor nie dopełnił obowiązku określenia wersji oprogramowania i daty rozpoczęcia jego eksploatacji.
W tym miejscu należy podkreślić brak nadzoru dyrektora przedszkola w zakresie wprowadzenia co najmniej do 1 stycznia 2014 r. księgowości komputerowej, mimo że wydatkował środki publiczne na zakup licencjonowanego programu komputerowego Wulkan.
W 2014 księgi rachunkowe operacje rachunku podstawowego prowadzono metodą ręczną tylko do dn. 31 lipca 2014, a księgi rachunkowe operacji rachunku dochodów własnych prowadzone metodą ręczną tylko do 30 czwerwca 2014 roku. Pomimo nieprowadzenia ksiąg rachunkowch dyrektor przedszkola sporządzał sprawozdania budżetowe z wykonanych wydatków i dochodów a także przychodów i kosztów rachunku dochodów własnych, co świadczy o braku jakiejkolwiek kontroli w zakresie prawidłowości i rzetelnosci sporządzanych sprawozdań. Sprawdzając zgodność sald bankowych wykazanych na wyciągach bankowych na koniec poszczególnych miesięcy z saldami kont, na których ewidencjonowano operacje, stwierdzono, że są one niezgodne, co świadczy o wykazywaniu na tych kontach nierzetelnych danych, w konsekwencji do podawania nierzetelnych danych w ksiegach rachunkowych. Potwierdzono niezachowanie zasady ciągłości sald bilansowych. Salda z 31 grudnia 2013 nie zostały przeniesione w tych samych kwotach na dzień otwarcia ksiąg rachunkowych tj. na 1 stycznia 2014 r.
Zgodnie z przepisami art 77 p.1 Ustawy o rachunkowości: "Kto wbrew przepisom Ustawy dopuszcza do nieprowadzenia ksiąg rachunkowych, prowadzenia ich wbrew przepisom ustawy lub podawania w tych księgach nierzetelnych danych lub niesporządzania sprawozdania finansowego, sporządzania go niezgodnie z przepisami Ustawy lub zawarcie w tym sprawozdaniu nierzetelnych danych, podlega karze grzywny lub karze pozbawienia wolności do lat dwóch albo obu tym karom łącznie". Audytor stwierdza, że odpowiedzialność za nieprowadzenie ksiąg rachunkowych, nierzetelne wykazywanie danych na kontach rachunków bankowych ponosi kierownik jednostki, czyli dyrektor przedszkola.
Wyniki audytu potwierdzają ustalenia zawarte w protokole kontroli pracowników Urzędu Miasta w zakresie nierzetelności sporządzanych w 2014 roku sprawozdań budżetowych. Zdecydowana większość sporządzonych miesięcznych sprawozdań z wykonania wydatków budżetowych była niezgodna z danymi ewidencji księgowych, wykazanych w sprawozdaniach budżetowych. Podawanie danych niezgodnych z ewidencją księgową satnowi naruszenie dyscypliny finansów publicznych zgodnie z art 18 p 2 ustawy o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych.
Audytor potwierdza ustalenia wcześniejszych kontroli w zakresie zaciągania zobowiązań przekraczających kwoty ustalone w planie finansowym, co stanowi naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Inne istotne nieprawidłowości, za które odpowiedzialność ponosi dyrektor, to:
nieprawdłowe ustalenie i wypłacenie wynagrodzeń pracownikom przedszkola, w tym premii i dodatków specjalnych, opłacanie składek ZUS w kwotach niezgodnych z obliczonymi i wykazanymi w deklaracjach, przypadki nieterminowego opłacania składek ZUS, co stanowi kolejne naruszenie dyscypliny finansów publicznych zgodnie z art 14 p 1,2,3 Ustawy o nanruszeniu dyscypliny finansów publicznych. Nieopłacanie w wyznaczonym terminie zaciągniętych zobowiązań, nieustalenie i niestosowanie w praktyce żadnych zasad dokonywania wydatków, które by zapewniały zachowanie zasady celowości, gospodarmności i uzyskiwania najlepszych efektów.
Przed dokonaniem wydatków nie stosowano żadnych procedur wyboru wykonawców czy dostawców, w tym co najmniej rozeznania rynku, analizy cen wyrobów czy usług.
Audytor wskazał na bezprawne przekazywanie środków z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych na rachunek bankowy podstawowej działalności przedszkola i finansowanie wydatków z tych środków.
W Przedszkolu Miejskim nie opracowano i nie wdrożono systemu kontroli zarządczej.
Bradzo istotną nieprawidłowością jest nieustalenie rzeczywistej wartości Przedszkola ze względu na: nieujęcie w ewidencji księgowej wszystkich środków trwałych (np. placu zabaw wartości 40 400 zł) i 2 garaży. Audytor wskazał na nierzetelne prowadzenie ewidencji analitycznej środków trwałych i pozostałych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, nieoznaczenie środków trwałych i pozostałych środków trwałch, nierzetelne prowadzenie inwentaryzacji oraz nierozliczenie tej inwentaryzacji w terminie – do 15 stycznia 2015 r., co stanowi kolejne naruszenie dyscypliny finansów publicznych (art. 18 p. 1 Ustawy o naruszeniu finansów publicznych).
Czeka nas bardzo poważna rozmowa z dyrektorem omawianej jednostki, choć nie chciałbym sięgnąć po najdalej idące środki – zakończył relację Burmistrz Jerzy Rębek.
Oprac. Anna Wasak Wydział Organizacyjno-Prawny Urząd Miasta Radzyń Podlaski
SK [ja]
Kwiecień 2024
