Dalszą część uroczystości rozpoczął piknik historyczny. Dzieci i dorośli z wielkim zainteresowaniem zwiedzali stoiska grup rekonstrukcyjnych, wojska i policji. Dopytywano od prezentowaną broń i sprzęt wojskowy. Rozmowy te wymagały dużej kreatywności rozmówców, bo w pikniku pod Olszewem licznie uczestniczyli żołnierze z kontyngentu NATO. Byli więc mundurowi z Rumunii czy Stanów Zjednoczonych. Z uśmiechem pozowali do zdjęć i mówili o wielkiej gościnności Polaków. Kilkukrotnie zapraszano też widzów na pokazy walk, pokazy pirotechniczne i pokazy zadymienia.
Kiedy zapadł zmrok rozpoczęła się oczekiwana przez licznie przybyłych - Rekonstrukcja Bitwy pod Olszewem. Dziś w ten sposób mówić o historii, by z treściami, które chcemy przekazać dotrzeć od młodych, mówił obserwujący rekonstrukcję poseł na Sejm RP Dariusz Piontkowski. Przypominanie o tych wydarzeniach jest naszym obowiązkiem mówili zgodnie wójt gminy Brańsk Andrzej Jankowski i wójt gminy Wyszki Mariusz Korzeniewski.
Rekonstrukcję nocnej bitwy przygotował Szwadron Honorowy 3 Pułku Szwoleżerów Mazowieckich im. Płk. Jana Kozietulskiego przy wsparciu licznych grup rekonstruktorów i pasjonatów historii oraz mieszkańców okolicznych wsi i uczniów szkół. Inscenizację przygotowano po raz drugi, a organizatorzy przypominali, że z upływem czasu utrwaliły się relacje bitwy różniące się pewnymi detalami, dlatego rekonstrukcja nie jest jej wiernym odwzorowaniem. Przypomniano jak wyglądała sytuacja w Olszewie i okolicznych wsiach w pierwszych dniach II Wojny Światowej i na plac wkroczyli rekonstruktorzy. Sceny batalistyczne przedstawiono na tle specjalnie w tym celu zbudowanej makiety wsi. Zgodnie z przekazem historycznym w czasie walk Wojska Polskiego z Niemcami całą wieś spalono. Spłonęły też zabudowania wzniesione na potrzeby rekonstrukcji.
Uroczystości zakończył Apel Poległych, a potem na polach pod Olszewem zapadła wymowna cisza, której towarzyszył szum wrześniowego deszczu.
Organizatorami uroczystości od wielu lat jest gmina Brańsk i gmina Wyszki. Patronatem honorowym wydarzenie to objęli: Marszałek Województwa Podlaskiego, Wojewoda Podlaski i Starosta Bielski. Katolickie Radio Podlasie i portal podlasie24.pl objęły te uroczystości patronatem medialnym.
Przypomnijmy: W nocy z 13 na 14 września 1939 r. podczas kampanii wrześniowej pod Olszewem rozegrała się krwawa bitwa. Stoczyła ją Suwalska Brygada Kawalerii z pancernym oddziałem niemieckim. Starcie trwało przez kilka godzin, jednak pomimo poświecenia i brawury Polaków przewaga wroga była powalająca. Szwadrony polskie poniosły ogromne straty, aby uniknąć ataku samolotów przed świtem dowództwo zdecydowało o wycofaniu się. Na polu walki zostali zabici i ciężko ranni, do których nie można było podejść. Olszewo spalono, z pożogi ocalał zaledwie jeden dom i kuźnia. Po walce Niemcy zabili mężczyzn. Na koniec wydano rozkaz, by kobiet i dzieci zostawić. Na znak zwycięstwa Niemcy spalili ostatni ocalały dom. Według danych Instytutu Pamięci Narodowej w bitwie pod Olszewem Niemcy stracili około stu różnego rodzaju pojazdów, zginęło także około stu ich żołnierzy i oficerów. Po stronie polskiej poległo ponad 50 żołnierzy i oficerów, a ponad stu było rannych. Za poniesione w walce straty Niemcy spalili zabudowania, dobijali rannych żołnierzy polskich, rozstrzeliwali wziętych do niewoli jeńców. W Olszewie zginęły 53 osoby cywilne.
ABol/DJ
Kwiecień 2024
