To drugie jest ważne nie tylko dla miasta, ale i sąsiednich miast i gmin, z których śmieci trafiają na składowisko w podsiedleckiej Woli Suchożebrskiej. Dlatego Andrzej Sitnik zapowiedział, że wkrótce przedstawi ten pomysł okolicznym samorządowcom: – W najbliższym czasie zaproponuję spotkanie staroście ziemskiemu, wójtom i burmistrzom, aby podjąć decyzje, które zabezpieczą potrzeby wszystkich w naszym regionie.
Komercyjnie się nie spinało
To nie jest pierwsze podejście Siedlec do tego tematu. W ostatniej dekadzie Przedsiębiorstwo Energetyczne już kilka razy analizowało możliwość budowy specjalnego kotła do spalania kalorycznej frakcji odpadów komunalnych. Za każdym razem wychodziło, że się nie opłaca: za duże koszty i za mało odpadów, przynajmniej w wersji finansowania czysto komercyjnego, bez rządowych lub unijnych dotacji. Dwa lata temu ówczesny prezes Przedsiębiorstwa Energetycznego, Robert Grzywacz mówił w wywiadzie dla Radia Podlasie tak: – Wiąże się to z bardzo wysokimi kosztami. Sam proces inwestycyjny trwałby około sześciu lat, a za sześć lat system gospodarki odpadami może ulec dużym zmianom.
Sytuacja rzeczywiście się zmieniła, ale w takim kierunku, że zapotrzebowanie na usługi spalarni znacznie wzrosło. Zaostrzające się przepisy środowiskowe nakazują unieszkodliwiać w ten sposób wszystko, co zostaje po odzysku surowców wtórnych i ma wystarczającą wartość opałową. Śmieci jest coraz więcej, a spalarni w kraju zbyt mało. Nic więc dziwnego, że dyktują one lokalnym przedsiębiorstwom komunalnym bardzo wysokie ceny. Prezes Zakładu Utylizacji Odpadów wielokrotnie podkreślała, że jest to jedna z głównych przyczyn podwyżek, jakie miały miejsce w ZUO w ostatnich dwóch latach. – Jedyną szansą na ustabilizowanie cen płaconych przez mieszkańców jest budowa własnej spalarni – mówiła w wywiadzie pod koniec 2020 roku Anna Goś-Pszczółkowska.
Potrzeby rosną, państwo zaczyna reagować
Od czasu tej rozmowy problem jeszcze się zwiększył. Ilość śmieci wzrosła, bo z powodu epidemii gwałtownie przybyło opakowań po gotowym jedzeniu i po przesyłkach z internetowych sklepów. Tymczasem recyklerzy zrobili się wybredni i nie chcą brać prawie niczego poza szkłem, czystą tekturą i czystym plastikiem. Na domiar złego składowisko w Woli Suchożebrskiej ma zapas miejsca już tylko na kilka lat, a przepychanki wokół jego powiększenia ciągną się w nieskończoność.
Problem „zatykania się” lokalnych systemów śmieciowych dostrzega Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Wiceprezes Artur Michalski mówi, że obok programów poprawy recyklingu ma też takie, które dotyczą energetycznego wykorzystania odpadów: – Takie programy są i już funkcjonują. Mówi się „spalarnie”, ale lepiej mówić „ekologiczne ciepłownie”, bo nie chodzi tu tylko o spalanie śmieci, ale wykorzystanie zawartej w nich energii. Są to bardzo nowoczesne instalacje, nie emitujące szkodliwych zanieczyszczeń.
Czy się dogadają?
W takich okolicznościach i przy takich perspektywach sprawa wydaje się prosta: brać pieniądze i budować. Są jednak co najmniej dwa „ale”. Po pierwsze – kwestia dogadania się z sąsiadami. Samorządy miasta, powiatu ziemskiego i okolicznych gmin od dłuższego czasu nie są w stanie dojść do porozumienia w sprawie tak prostej i taniej, jak powiększenie o kilkanaście hektarów składowiska w Woli Suchożebrskiej. To nie wróży dobrze ewentualnemu rozkładaniu kosztów wartej przeszło 100 mln zł spalarni. Po drugie – kolejka do rządowych dotacji na ten cel robi się coraz dłuższa. W ciągu minionego roku Ministerstwo Klimatu i Środowiska przeanalizowało aż sto potencjalnych lokalizacji nowych spalarni, zgłoszonych przez zainteresowane jednostki samorządu terytorialnego. Dla tylu chętnych pieniędzy na pewno nie wystarczy i trzeba będzie się naprawdę mocno o nie starać. Ale ten wyścig dopiero się rozpędza i szkoda by było nie spróbować.
Fot. archiwum podlasie24.pl
AB/DW
Maj 2022
