Biskup i dziejopis

Dwie rocznice upamiętniające dwóch ważnych ludzi będzie obchodzić w najbliższy piątek, 30 maja diecezja siedlecka. Biskup Kazimierz Gurda zaprasza kapłanów i wiernych do bazyliki mniejszej w Janowie Podlaskim, by przypomnieć zmarłego 200 lat temu pierwszego biskupa naszej diecezji, Feliksa Łukasza Lewińskiego, oraz zmarłego 100 lat temu księdza prałata Józefa Pruszkowskiego, kronikarza Kościoła na Podlasiu.

O biskupie Lewińskim pisaliśmy i mówiliśmy obszernie półtora miesiąca temu: https://siedlce.podlasie24.pl/kosciol/biskup-feliks-lewinski-pierwszy-ordynariusz-naszej-diecezji-20250405143517. Tutaj przypomnijmy pokrótce, że był on pierwszym biskupem diecezji podlaskiej, która początkowo miała stolicę w Janowie, a potem w Siedlcach. – Większość życia spędził na terenie dzisiejszej diecezji włocławskiej, różnie w przeszłości nazywanej: kaliska, kujawska itd. Ale przez te sześć na Podlasiu zorganizował nam struktury duszpasterskie i organizacyjne. Zmarł 200 lat temu, w roku 1825. Został pochowany w regionie pochodzenia, ale jego serce i pamiątkowa tablica w języku łacińskim są w bazylice mniejszej w Janowie – mówi ks. Bernard Błoński, dyrektor archiwum diecezjalnego.

Druga rocznica wiąże się z ks. prałatem Józefem Pruszkowskim, kronikarzem ważnych wydarzeń z dziejów kościoła na Podlasiu. W tym roku minęła setna rocznica jego śmierci, a to jemu zawdzięczamy wiedzę męczeństwie Unitów Podlaskich. – To właśnie jego książka: Martyrologium, czyli męczeństwo Unitów na Podlasiu, pisana w ukryciu i wydana dopiero w 1905 roku, stała się i pozostaje do dziś podstawowym źródłem informacji o tych wydarzeniach. Spisał również historie dwóch sanktuariów: w Kodniu i w Leśnej Podlaskiej, a także dzieje Janowa Podlaskiego – dodaje ks. Błoński.

W piątek w Janowie Podlaskim odbędzie się odsłonięcie tablicy pamiątkowej księdza Pruszkowskiego, instalacja nowych kanoników oraz modlitwa w intencji zmarłego biskupa Lewińskiego i zmarłych kapłanów diecezji siedleckiej. Uroczystości rozpoczną się o godzinie 17.30.