Bliska zagranica na nowo odkryta

Nawet jeśli ktoś nie interesuje się historią, musiał słyszeć o Wołyniu, bo jest to jeden z trudniejszych elementów we współczesnych relacjach polsko-ukraińskich. Tymczasem o tym, co działo się w XIX i XX wieku na terenie dzisiejszej Białorusi, wiedzą głównie naukowcy. Popularyzatorską lukę wypełnia Marek Koprowski książką „Skrwawione Polesie. Walka z okupantem i nędzą”.

Marek Koprowski zaczął jeździć na dawne Kresy Wschodnie jeszcze przed rozpadem ZSRR. Od tamtej pory był tam blisko 200 razy, a efektem tych wypraw są niezliczone artykuły i kilkadziesiąt książek. Większość dotyczy Wołynia i Podola, ale jest i pozycja dotycząca dawnych Prus Wschodnich. Najnowsza, wprowadzona na rynek zaledwie kilka tygodni temu, dotyczy naszego bliskiego sąsiedztwa: Polesia, czyli terenów dzisiejszej Białorusi.



Obszar ten nie cieszył się specjalną uwagą dziejopisów i opinii publicznej. W potocznej opinii uchodził za cywilizacyjnie zacofany, wręcz dziki. Związki jego mieszkańców z Polską uchodzą za dość luźne, a ich losy pod zaborami, w czasach II Rzeczypospolitej i obu wojen światowych znikają w cieniu innych historycznych wydarzeń.



Marek Koprowski wypełnia tę poznawczą lukę sporą garścią wiedzy: książkowej, archiwalnej i reporterskiej. Przybliża m.in. „białoruskiego Petlurę”, czyli Stanisława Bułak-Bałahowicza, który dzielnie walczył tam z Armią Czerwoną w wojnie polsko-bolszewickiej. Opisuje dzieje twierdzy w Brześciu oraz mało znane próby zagospodarowania Polesia w czasach II Rzeczypospolitej. Podkreśla ogromne walory przyrodnicze tego obszaru i podejmowane przez wojewodę Wacława Kostka-Biernackiego wysiłki stworzenia zeń czegoś, co dziś nazywa się fachowo przemysłem turystycznym. Zagłębia się w tragiczny czas II wojny światowej, kiedy Polaków zwalczali tam najpierw sowieci, potem hitlerowcy, następnie ukraińscy nacjonaliści, a po wojnie znowu komuniści. Podkreśla, że wciąż żyje tam wielu naszych rodaków i pozostaje wiele pamiątek naszego dziedzictwa kulturowego.



Zachęcamy do wysłuchania rozmowy z autorem, którą Adam Białczak przeprowadził po spotkaniu autorskim, zorganizowanym przez wydawnictwo Replika w Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej.



foto: Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej