„Czyste powietrze” wraca do gmin

Z początkiem kwietnia wrócił po długiej przerwie program „Czyste powietrze” – czyli rządowe dopłaty do dociepleń budynków mieszkalnych. Jak to wygląda na poziomie lokalnym?

Było wokół tego sporo zamieszania. Opozycja mówiła, że rządowi znowu na wszystko brakuje pieniędzy. Rząd odpowiadał, że w poprzedniej wersji dochodziło do wyłudzeń i trzeba uszczelnić przepisy. Aktywiści ekologiczni bili na alarm, żeby jak najszybciej program wznowić, bo wciąż jest problem z niską emisją i ludzie przez to chorują. Zaś wykonujące termomodernizacje małe firmy załamywały ręce, bo zostały z rozgrzebanymi robotami i bez zapłaty.

Przycisk „restart” wciśnięto w końcu na przełomie marca i kwietnia. Resort klimatu i środowiska oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej informowały wtedy, że zmiany dotyczą dwóch obszarów. Pierwszy to wprowadzenie funkcji operatora, który ma prowadzić beneficjentów przez cały proces termomodernizacji, w większym zakresie niż robili to dotychczas pracujący w gminach doradcy. Drugi – to ograniczenie występujących wcześniej nadużyć, gdzie dla uzyskania wyższych dofinansowań przepisywano nieruchomości na emerytów, bezrobotnych, studentów itp. osób z niskimi dochodami, a osoby takie zgłaszały nawet po kilka (a rekordziści po kilkanaście) budynków.

Jak to wygląda w terenie? Wójt Mokobód, Dorota Dmowska-Paczuska potwierdza duże zainteresowanie programem w jego wcześniejszych edycjach. Ludzie pytali o możliwość dopłat do wymiany pieca i ocieplenia budynku jeszcze zanim urząd gminy podpisał stosowną umowę z Wojewódzkim Fundusze Ochrony Środowiska. Teraz nadal będą mogli załatwiać formalności na miejscu, bez wyprawiania się do delegatury Funduszu w Siedlcach. Dotychczasowa realizacja programu wskazuje, że jeśli chodzi o źródła ogrzewania, to mieszkańcy gminy przechodzą z węgla najczęściej na pelet i gaz. Firm wykonawczych powstało w regionie na tyle dużo, że po załatwieniu formalności związanych z finansowaniem, beneficjent nie musi długo chodzić za wykonawcą. Teraz będzie zaś dodatkowo wspierany w tym przez wspomnianego operatora.

NFOŚiGW zapewnia, że ma pieniądze zarówno na sfinansowanie wniosków złożonych przed przerwą (czyli do końca listopada 2024), jak i nowych – na najbliższe cztery lata.