Czynniki ryzyka wystąpienia schorzeń narządu ruchu
lis 2023
Choroby układu ruchu są jednymi z bardziej rozpowszechnionych. Do najczęściej występujących należą: choroba zwyrodnieniowa stawów, osteoporoza, rwa kulszowa, choroby tkanki łącznej. Sprawdź, jakie czynniki sprzyjają powstaniu schorzeń układu ruchu.
Co podnosi ryzyko chorób układu ruchu?Eksperci uznali choroby układu ruchu za problem cywilizacyjny. Niegdyś kojarzono je przede wszystkim z osobami w podeszłym wieku i prowadzącymi siedzący tryb życia. Obecnie ortopedzi zwracają uwagę na wiele potencjalnych czynników predysponujących do rozwoju chorób układu ruchu. Wymieniają wśród nich m.in.:
• brak / niedostateczny wymiar aktywności fizycznej – prowadzi do osłabienia siły, a z czasem do zaniku mięśni, ogranicza produkcję mazi stawowej, która zapewnia płynność ruchów, zmniejsza tarcie i zużywanie się stawów, przyczynia się do demineralizacji kości, co jest czynnikiem ryzyka osteoporozy;
• długotrwały ucisk na tkanki i struktury narządu ruchu – powoduje, że są one gorzej dotlenione i odżywione, sprzyja deformacjom;
• nadmierne obciążenia, jakimi codziennie poddawany jest układ ruchu – wiążą się z pojawieniem się lub nasileniem zmian zwyrodnieniowych, czemu towarzyszy wiele uciążliwych dolegliwości;
• nadmierna masa ciała – sprawia, że układ ruchu jest za bardzo obciążony, zwłaszcza stawy biodrowe i kolanowe, obserwuje się spadek siły mięśni, deformacje w obrębie stóp i kolan;
• wady postawy, urazy mechaniczne, kontuzje związane z niedostatecznym przygotowaniem do uprawiania sportu;
• podeszły wiek – dochodzi m.in. do zmniejszenia masy i siły mięśni, czego konsekwencją są wzrost ryzyka upadków i zmiana postawy ciała, zaburzenia mikrostruktury kości, co sprzyja osteoporozie, usztywnienie stawów;
• narażenie na przewlekły stres – wiąże się z wieloma negatywnymi konsekwencjami, w tym m.in. ze wzrostem napięcia mięśni, szczególnie tych przykręgosłupowych, i z bólem przyczepów ścięgien;
• niedostosowanie ergonomiczne stanowiska pracy do rodzaju wykonywanych czynności zawodowych i cech antropometrycznych;
• wykonywanie pracy w pozycji wymuszonej;
• wykonywanie ruchów monotypowych, powtarzalnych;
• nieodpowiedni sposób odżywiania się – zwłaszcza niedostateczna ilość białka, witamin i składników mineralnych.
Jak zmniejszyć ryzyko chorób układu ruchu?
Aby zmniejszyć ryzyko powstania chorób układu ruchu, ważne jest przede wszystkim:
• utrzymywanie prawidłowej masy ciała;
• podejmowanie regularnej aktywności fizycznej, która będzie adekwatna do możliwości organizmu;
• przestrzeganie odpowiedniej higieny pracy – przerwy, ćwiczenia niwelujące napięcie mięśni;
• przyjmowanie właściwej postawy ciała;
• stosowanie prawidłowej techniki podnoszenia ciężarów – ze zgiętymi kolanami;
• unikanie długotrwałego przebywania w jednej pozycji;
• zrównoważona dieta, która dostarczy składników koniecznych dla zdrowia narządu ruchu;
• odpowiedni materac do spania;
• odpowiednia dawka słońca i związane z tym wytwarzanie witaminy D, która wpływa na przyswajanie wapnia – głównego budulca kości. Eksperci zalecają dziennie co najmniej 15 minut ekspozycji na słońce;
• ograniczenie, a najlepiej unikanie używek;
• kontrola układu ruchu u specjalisty, stosowanie się do zaleceń ortopedy i fizjoterapeuty w przypadku podwyższonego ryzyka chorób układu ruchu.