Wymuszone przez UE dostosowanie Przedsiębiorstwa Energetycznego w Siedlcach Sp. z o.o. do konkluzji BAT

Ciepłownia Centralna stanowi najstarszą część majątku wytwórczego Przedsiębiorstwa Energetycznego w Siedlcach Sp. z o. o. (dalej PE lub Spółka). Początki jej działalności sięgają lat 70-tych ubiegłego wieku. W Ciepłowni Centralnej zainstalowanych było sześć wodnych kotłów rusztowych: 5 typu WR-25 o osiągalnej mocy cieplnej 29,075 MWt i jeden WR-10 osiągający moc cieplną 12,2 MWt, łącznie 157,58 MWt. Kotły przystosowane były do opalania miałem węgla kamiennego sortymentu M-IIA o wartości opałowej 20,0 – 23,5 MJ/kg. Spaliny z wszystkich kotłów odprowadzano do atmosfery wspólnym kominem (emitorem) o wysokości 60,0 m i średnicy wylotu 3,1 m. Spaliny oczyszczane były z pyłu w cyklofiltrze zainstalowanym na kotle nr K1 oraz w multicyklonach typu Lurgi na kotłach nr K2, K3, K4, K5 i K6.

W przedstawionym kształcie Ciepłownia Centralna stanowiła obiekt zaliczany do kategorii źródeł dużej mocy (LCP), dla których graniczny dolny poziom mocy dostarczanej w paliwie wynosił powyżej 50 MW.

Po ogłoszeniu Decyzji Wykonawczej Komisji (UE) 2017/1442 z dnia 31 lipca 2017 r. PE podobnie jak większość tego typu firm w kraju, stanęło przed koniecznością dostosowania się do wymogów, jakie nakładane są na nie przez regulacje prawne w zakresie ograniczania emisji wynikające z dyrektywy LCP (duże źródła spalania paliw powyżej 50 MW), MCP (średnie źródła spalania paliw poniżej 50 MW) i IED (dyrektywa o emisjach przemysłowych) oraz powiązanych z nią konkluzji BAT.

W latach 2021-2022 wykonana została modernizacja istniejącego majątku wytwórczego w Ciepłowni Centralnej w celu zabezpieczenia Spółki poprzez zapewnienie dywersyfikacji paliw oraz dostosowania do spełnienia wymagań dyrektywy MCP w miejsce bardziej rygorystycznej dyrektywy LCP.

BARDZO TRUDNE I KOSZTOWNE DYLEMATY

Decyzja Wykonawcza Komisji (UE) 2017/1442 z dnia 31 lipca 2017 r. opublikowana 17 sierpnia 2017 r., wprowadziła w życie konkluzje dotyczące najlepszych dostępnych technik (BAT) oraz poziomy emisji powiązane z ich stosowaniem dla dużych obiektów energetycznego spalania. Nakładały one obowiązek dostosowania węglowych źródeł wytwarzania, eksploatowanych w PE do wymogów konkluzji BAT, w terminie 4 lat od dnia ich publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (Dz.U. L 212/1 z dnia 17.08.2017 r.).

Konkluzje BAT (ang. Best available technology – Najlepsze dostępne techniki) to standard służący określaniu wielkości emisji zanieczyszczeń dla większych zakładów przemysłowych w UE.

Prowadzone analizy różnych możliwości dostosowania do rygorystycznych norm emisyjnych determinowały zakres i koszty konieczne do zrealizowania inwestycji. Było to szczególnie istotne, gdyż inwestycje w ciepłownictwie ograniczające emisje substancji szkodliwych do atmosfery nie prowadzą do zwrotu nakładów, umożliwiają jedynie dostosowanie Przedsiębiorstwa do nowych standardów emisyjnych. Z ekonomicznego punktu widzenia każda zainwestowana złotówka może przełożyć się na wzrost cen produktu finalnego - ciepła sieciowego.

PE stało przed ogromnym dylematem czy wydatkować 80-100 mln złotych na instalację odpylania, odsiarczania, odazotowania bez modernizacji źródeł wiedząc, że takie rozwiązanie zabezpieczy egzystencję Spółki tylko do roku 2035? Czy zrealizować modernizację źródeł i wypełnić zobowiązania wynikające z konkluzji BAT dla MCP? Realizacja celów dyrektywy obliguje firmę do znalezienia rozwiązań umożliwiających produkcję czystej energii elektrycznej i cieplnej stosując bezpieczne rozwiązania technologiczne, ale angażuje mniejsze nakłady finansowe.

Rzeczywiste koszty mogły być jeszcze wyższe z uwagi na konieczność pozyskania zewnętrznych źródeł finansowania w postaci kredytów bankowych. Poza tym na inwestycje związane z miałem węglowym banki nie chciały angażować kapitału. Wynikało to z podpisanego przez Premiera Mateusza Morawieckiego podczas Szczytu Klimatycznego ONZ COP26 w Glasgow porozumienia krajów zobowiązujących się do stopniowego wycofania się z energii węglowej. W programach dedykowanych ochronie środowiska funkcjonujących w ramach RPO, NFOŚiGW oraz WFOŚiGW brakowało bezzwrotnych form wsparcia finansowego na dostosowanie ciepłowni węglowych do wymogów Konkluzji BAT.

Modernizacja polegająca na konwersji paliwowej kotłów na gaz umożliwiła uznanie źródeł PE za źródła o mocy cieplnej mniejszej niż 50 MW, dzięki czemu podlegają one postanowieniom Dyrektywy MCP dotyczącej średnich obiektów energetycznego spalania. I przeznaczono tylko 1/3 zakładanych środków, tj. 24 mln zł na dostosowanie się PE. Tym samym wydłużono życie źródeł, bo będą pracować z wykorzystaniem innego paliwa niż miał węglowy.

Decyzje musiały zapaść szybko, bo od realizacji działań dostosowawczych do końca roku 2022 zależało dalsze funkcjonowanie Spółki (dla przypomnienia w roku 2017 wprowadzono przepis obligujący dostosowanie instalacji węglowych do dnia 31.12.2022 r.).

Modernizacja Ciepłowni Centralnej to kolejny krok w kierunku dekarbonizacji systemu ciepłowniczego miasta Siedlce dający stabilizację dalszego funkcjonowania Spółki.



ETAPY MODERNIZACJI ŹRÓDEŁ CIEPŁA W PE

Pod koniec 2017 r. zakończono modernizację dwóch kotłów typu WR-25 nr K4 i K5 w technologii ścian szczelnych. W kwietniu 2019 r. zakończono modernizację kotła WR-10 nr K3 w technologii ścian szczelnych. Modernizacja kotłów zwiększyła sprawność procesu wytwórczego, co przełożyło się na efekt ekologiczny w postaci ograniczenia emisji substancji szkodliwych do atmosfery.

W latach 2021-2022 dokonano kolejnych modernizacji istniejącego majątku wytwórczego w Ciepłowni Centralnej w celu zabezpieczenia Spółki poprzez zapewnienie dywersyfikacji paliw oraz dostosowanie do spełnienia wymagań dyrektywy MCP.

Dnia 30 listopada 2021 r. zakończono modernizację instalacji oczyszczania spalin dla kotła WR10 nr K3.

W 2022 r. zakończono modernizację kotła WR-25 nr K1 w technologii ścian szczelnych.

W 2023 roku zakończono modernizację kotłów WR-25 nr K4 i K5 polegającą na konwersji paliwowej kotłów na gaz. Każdy z kotłów otrzymał swój emitor. Wprowadzona dzięki realizacji projektu nowa technologia produkcji energii cieplnej w oparciu o paliwo gazowe będzie także bardziej otwarta na zastosowanie skuteczniejszych rozwiązań chroniących środowisko.

Przyjęta linia modernizacji Ciepłowni Centralnej dała dużą elastyczność wyboru pracujących źródeł oraz wykorzystywanego paliwa w zależności od aktualnych uwarunkowań rynkowych i stanu pracy pozostałych źródeł należących do PE. Jest to niezwykle istotna cecha z punktu widzenia dużej dynamiki zmian obserwowanych na rynkach paliw i energii. Zakłada się, że w czasie normalnej eksploatacji Ciepłowni Centralnej priorytet będą miały kotły gazowe.

KORZYSTNY EFEKT EKOLOGICZNY – TRAFNA DECYZJA WYBORU KIERUNKU DOSTOSOWANIA

W celu porównania efektu ekologicznego konwersji paliwowej kotłów nr K4 i K5 ujednolicono zakładaną produkcję przyjmując, iż wygenerują one 272 890 GJ ciepła. Całkowity efekt ekologiczny emisji z kotłów gazowych w porównaniu do kotłów węglowych w technologii ciężkiej (wymurówka) wynosi w zależności od rodzaju zanieczyszczenia od 180% do ponad 3200% w przypadku pyłów (emisja zanieczyszczeń pyłowych z gazu jest znikoma).

Porównanie emisji zanieczyszczeń



Powyższe wyliczenia i uzasadnienie realizacji dalszej modernizacji potwierdza Raport Centrum Badawczego Energetyki i Ochrony Środowiska Instytutu Badań Stosowanych Politechniki Warszawskiej.

Dzięki zamianie paliwa węglowego na paliwo gazowe Spółka osiągnęła dalszą znaczną redukcję emisji substancji szkodliwych do atmosfery.

Zastąpienie paliwa węglowego gazem ziemnym pozwoliło prawie całkowicie wyeliminować emisję SO2 i pyłów oraz zredukować do zera emisje silnie rakotwórczego benzo(a)pirenu. Zdecydowanie obniży się także emisja CO i CO2, co ma pozytywny wpływ na poprawę jakości powietrza, a z punktu widzenia ekonomicznego pozwala uniknąć wysokich opłat za uprawnienia do emisji CO2.

Zgodnie z polityką środowiskową działania Przedsiębiorstwa wynikają ze stałego podwyższania standardów emisyjnych w obiektach energetycznych, co przekłada się na podwyższanie jakości powietrza i standardu życia mieszkańców miasta Siedlce.

Głównym celem PE jest maksymalne zmniejszenie emisji zanieczyszczeń oraz zapewnienie wystarczającej ilości energii cieplnej odbiorcom ciepła systemowego w mieście Siedlce.

Parametry spalin wychodzących z komina ciepłowni są regulowane określonymi dla naszej instalacji standardami emisyjnymi w zakresie emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych. Przedsiębiorstwo nie przekracza standardów obowiązujących w pozwoleniach środowiskowych.



W ramach redukcji emisji pyłów Ciepłownia Centralna wyposażona jest w instalacje odpylania - wstępne multicyklony zbierające większe cząstki pyłów oraz odpylacze workowe zatrzymujące mniejsze cząstki pyłów. Należy podkreślić, że wysokość komina jest dostosowana do tego, aby zanieczyszczenia emitowane były w sposób bezpieczny dla środowiska, niepowodujący przekroczeń dopuszczalnych norm jakości powietrza.

Domowe piece grzewcze w budynkach na terenie miasta Siedlce zużywające paliwa stałe nie są wyposażone w instalacje odpylania. Nieoczyszczony dym wypuszczany jest przez kominy o małej wysokości i zanieczyszczenia opadają w pobliżu źródła emisji. Jest to tak zwana „niska emisja”. Zanieczyszczenia z tych źródeł mają największy wpływ na jakość powietrza, którym oddychają siedlczanie.

Przedsiębiorstwo od wielu lat podejmuje działania związane z likwidacją niskiej emisji poprzez podłączanie kolejnych budynków znajdujących się w Siedlcach do miejskiej sieci ciepłowniczej. PE zapewnia, że dba o komfort cieplny mieszkańców Siedlec z poszanowaniem obowiązującego prawa, w dbałości o środowisko i zdrowie naszych mieszkańców, a obsługę instalacji energetycznych Spółki prowadzi wykwalifikowana i doświadczona kadra.

Mieszkańcy miasta Siedlce mogą być spokojni, standardy emisyjne PE są utrzymane zgodnie z obowiązującymi normami, nad przestrzeganiem których kontrolę sprawuje Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska.