Zagraniczna mobilność zawodowa jako element budowania konkurencyjności na rynku pracy

Jak przekonuje Marzena Machałek, wiceminister edukacji i nauki, szkolnictwo zawodowe w Polsce odzyskało utraconą renomę. Dzisiaj, blisko 60 proc. uczniów szkół ponadpodstawowych realizuje kształcenie branżowe i techniczne. Nabyte umiejętności doskonalą poprzez udział w konkursach umiejętności branżowych czy zagranicznych stażach zawodowych, które uczą młodych ludzi poruszania się w nowoczesnym, wielokulturowym świecie.

- Zapewnienie wykształcenia jak najlepiej odpowiadającego na potrzeby współczesnego rynku pracy to priorytet polityki edukacyjnej. Już 58,5 proc. młodych ludzi w szkołach ponadpodstawowych stawia praktyczną naukę zawodu. Uzupełnieniem tego procesu jest udział uczniów w zagranicznych stażach i konkursach branżowych jako forma wzmocnienia procesu kształcenia i szkolenia branżowego. Cieszę się, że rośnie popularność i zainteresowanie takimi programami jak Erasmus – zauważa wiceminister.

Według Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju kształcenie i szkolenie zawodowe odgrywają główną rolę w przygotowywaniu młodych ludzi do pracy, rozwijaniu umiejętności dorosłych i zaspokajaniu potrzeb gospodarki. Szybki rozwój technologii, wejście w erę Przemysłu 4.0 wymaga od pracowników wielu różnych umiejętności oraz zdolności rozwijania dotychczasowych i możliwości do nabywania nowych.

- Patrząc na dynamiczny rozwój europejskiego rynku pracy, deficyt specjalistów nie tylko w Polsce, ale całej Unii Europejskiej potrzeba ciągłego doskonalenia jest oczywista. Aby sprostać aktualnym wyzwaniom gospodarczym, ale też zapewnienia młodym ludziom możliwości godnego życia i rozwoju zawodowego rządy, szkoły i przedsiębiorstwa inwestują w istniejące systemy edukacyjne oraz w koncepcję uczenia się przez całe życie – mówi Marzena Machałek.

Coraz powszechniejszą praktyką, umocnioną dodatkowo przez reformę Ministerstwa Rozwoju i Edukacji jest wspieranie przez firmy i przedsiębiorców uczniów w nabywaniu kompetencji miękkich i wykorzystywaniu wiedzy teoretycznej w praktyce. Proces ten uwzględnia wizyty studyjne w przedsiębiorstwach, praktyki zawodowe i staże uczniowskie, konsultowanie kierunków kształcenia z pracodawcami. Europejskim liderem wspierającym edukację zawodową młodzieży jest program Erasmus od 70 lat skupiający wszystkie sektory edukacyjne.

Głównym założeniem tej inicjatywy jest nie tylko przyswajanie wiedzy ale także nabywanie umiejętności i kompetencji miękkich. Jednym słowem usamodzielnienie się młodzieży stawiającej pierwsze kroki na nowoczesnym rynku pracy, który dzisiaj na gwałt potrzebuje nowych fachowców. Pomimo danych świadczących o powrocie rynku pracownika, zewsząd napływają sygnały o pogłębiającym się deficycie specjalistów. Problem ten dotyka większość krajów Unii Europejskiej. Brakuje elektryków, dekarzy, budowlańców, a także mechaników. Są to branże z ogromnym potencjałem na przyszłość w związku z dynamicznym rozwojem nowoczesnych technologii.

- Staże i międzynarodowe wymiany uczniowskie to wyjątkowa formuła podnoszenia kwalifikacji branżowych, która nie tylko ułatwia absolwentom szkół technicznych zorientowanie się we współczesnym rynku pracy, ale niekiedy całkowicie determinuje ich plany na przyszłość. Dzięki Erasmusowi mobilność stała się wyznacznikiem odnoszenia sukcesu i gwarantem kariery zawodowej. Odbycie takich praktyk doceniają pracodawcy. Młodzież, która wzięła udział w takim projekcie jest otwarta na nowe doświadczenia, chętna do pracy i świadoma tego, co chce robić w życiu – zauważa Dawid Solak, zastępca dyrektora generalnego Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji.

Kolejną formą wzmocnienia procesu kształcenia i szkolenia zawodowego są olimpiady, zawody branżowe, mistrzostwa umiejętności czy konkursy umiejętności zawodowych - jak WorldSkills i EuroSkills, nazywane igrzyskami olimpijskimi zawodów branżowych. To największe na świecie konkursy umiejętności zawodowych – od najnowszych technologii komputerowych i robotyki po gotowanie, spawanie i florystykę. W tym roku gospodarzem tego wydarzenia po raz pierwszy będzie Polska.

Już za trzy miesiące na EuroSkills 2023 Gdańsk przyjadą uczniowie, studenci, nauczyciele, ale także przedsiębiorcy i przedstawiciele organizacji branżowych. Cały zawodowy świat spotka się w Polsce, aby obserwować ponad 600 najlepszych młodych zawodników z 32 krajów rywalizujących o tytuły Mistrza Europy w 43 dyscyplinach. Wydarzenie wpisuje się w obchody Europejskiego Roku Umiejętności, inicjatywy mającej na celu zmierzenie się z kluczowym wyzwaniem, jakim jest niedobór specjalistów, z którym borykają się pracodawcy nie tylko w Polsce, ale całej Unii.