Profilaktyka w zasięgu ręki – badania wzroku bez skierowania

Bezpłatne przesiewowe badania wzroku zostaną przeprowadzone w Miejskiej Szkole Artystycznej I stopnia im. Konstantego Ryszarda Domagały w Mińsku Mazowieckim. Inicjatywa samorządu województwa mazowieckiego odbędzie się w niedzielę, 21 września. Udział w badaniach nie wymaga skierowania lekarskiego.

Według danych Biostatu z 2023 roku ponad 45 proc. dorosłych Polaków zauważyło u siebie pogorszenie wzroku. Do najczęściej diagnozowanych chorób oczu należą m.in. jaskra, zaćma, retinopatia cukrzycowa oraz zwyrodnienie plamki żółtej (AMD). Regularna diagnostyka umożliwia ich wykrycie we wczesnej fazie i zwiększa szanse na skuteczne leczenie lub spowolnienie rozwoju.

Trudny dostęp do okulistów

W województwie mazowieckim czas oczekiwania na wizytę u okulisty nadal należy do jednych z najdłuższych w kraju. W 2019 roku według danych NFZ średni czas oczekiwania wynosił 45 dni w przypadkach pilnych i 133 dni w pozostałych. Mimo poprawy dostępności, problem wciąż pozostaje aktualny.

W odpowiedzi na te trudności samorząd województwa uruchomił w ubiegłym roku pilotażowy program bezpłatnych badań wzroku. Dotychczas badania przeprowadzono m.in. w Łosicach, Sochaczewie, Sierpcu, Żyrardowie, Płocku, Bodzanowie, Ciechanowie, Radomiu, Siedlcach, Ostrołęce, Legionowie, Warszawie (Wilanów), Garbatce-Letnisku i Wołominie.

W trakcie badań wykorzystywany jest nowoczesny sprzęt umożliwiający m.in. wykrycie nowotworów narządu wzroku, w tym czerniaka.

Skala problemu w regionie

Z danych zawartych w mapach potrzeb zdrowotnych na lata 2022–2026 wynika, że w 2022 roku choroby oczu dotknęły na Mazowszu blisko 88 tys. pacjentów, z czego ponad 78 tys. było hospitalizowanych. Najczęściej diagnozowane były zaburzenia soczewki. W ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej w tym samym okresie udzielono ponad 822 tys. świadczeń w zakresie chorób oczu i przydatków oka.

W skali kraju w 2023 roku hospitalizacji z powodu problemów okulistycznych wymagało 475 tys. pacjentów. Główną przyczyną była zaćma.

Szczegóły organizacyjne

Badania w Mińsku Mazowieckim odbędą się w godzinach 9:00–17:00. Rejestracja uczestników prowadzona będzie na miejscu. Każda osoba otrzyma numer, według którego zostanie przyjęta do badania. Organizatorzy zalecają zabranie długopisu oraz okularów, jeśli są potrzebne do wypełnienia dokumentów. Ze względu na ograniczoną liczbę miejsc rejestracja może zakończyć się wcześniej – nawet około godziny 13:00 – tak, aby do godziny 17:00 wszystkie zapisane osoby mogły zostać przebadane.

Dodatkowe wsparcie i działania edukacyjne

Osoby poszukujące informacji na temat chorób oczu mogą skorzystać z bezpłatnej infolinii prowadzonej przez partnera programu – Stowarzyszenie Retina AMD Polska. Linia działa w poniedziałki w godzinach 16:00–21:00 oraz w piątki w godzinach 8:00–13:00, pod numerem telefonu: 602 63 44 00.

Retina AMD Polska od 25 lat prowadzi działalność informacyjną dotyczącą chorób siatkówki i plamki żółtej, ich przebiegu, metod leczenia oraz możliwości rehabilitacji.
W latach 2020–2024 samorząd województwa mazowieckiego przeznaczył ponad 32,2 mln zł na inwestycje i doposażenie oddziałów okulistycznych w placówkach ochrony zdrowia na terenie Mazowsza.

Innowacyjna baza danych

Projekt prowadzony jest we współpracy z Katedrą Okulistyki Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie oraz Oddziałem Okulistyki Międzyleskiego Szpitala Specjalistycznego. Celem jest nie tylko zwiększenie dostępności do badań profilaktycznych, ale również zebranie danych epidemiologicznych dotyczących chorób cywilizacyjnych narządu wzroku.

Według prof. Agnieszki Kamińskiej z Katedry Okulistyki UKSW projekt ma pionierski charakter i pozwala na oszacowanie skali zachorowalności na jaskrę, AMD czy retinopatię cukrzycową. Diagnostyka prowadzona jest przez wyspecjalizowaną kadrę medyczną z Międzyleskiego Szpitala Specjalistycznego.