Uczczono 70. rocznicę buntu mieszkańców wsi Olendy

„Zabrać gospodarzowi ziemię, to jak życie odebrać. Z czego żyć?” - te słowa Genowefy Osiel wyryto na kamieniu upamiętniającym 70. rocznicę buntu mieszkańców wsi Olendy przeciwko przymusowej kolektywizacji ziemi. Pani Genowefa była jedną z kobiet, które nie zgadzały się na odebranie ziemi i utworzenie państwowego gospodarstwa, była jedną z osób, które osądzono i skazano na więzienie.

Rocznicę tzw. „Babskiego buntu” upamiętniono w Rudce i Olendach w niedzielę, 28 kwietnia. Uroczystości rozpoczęto Mszą Św. w kościele p.w. Trójcy Świętej w Rudce. W homilii biskup drohiczyński mówiąc o mieszkańcach broniących swojej ojcowizny próbował objaśnić źródła tej postawy: - Z całą pewnością nie była to tylko obrona własności prywatnej, ale przede wszystkim obrona wartości, na których ludzie zbudowali swoje życie. Wiara w Boga, oparcie duchowe w Kościele, troska o niepodległość Ojczyzny i umiłowanie wolności.

Homilia:
Dalsza część uroczystości odbyła się w Olendach, wsi gdzie w kwietniu 1954 roku, mieszkańcy, głównie kobiety, sprzeciwili się kolektywizacji, która podobnie jak w całej Polsce prowadzona była też w dawnym województwie białostockim. Protesty te chociaż nie były odosobnione w skali kraju, to stały się wyjątkowe ze względu na dotkliwość kar jakie ponieśli obrońcy ziemi. Kilkoro z uczestników zostało aresztowanych, osądzonych i skazanych na wiezienie: Bolesława Fronc i Bolesław Michalczuk – 1 rok więzienia, Franciszek Kwiatkowski - 8 miesięcy więzienia, Genowefa Osiel – 6 miesięcy więzienia, Anna Angielczyk – 1 rok więzienia w zawieszeniu na 3 lata, Wiesława Pampuch, Janina Balejko, Anna Kucharczyk – 6 miesięcy więzienia w zawieszeniu na 3 lata.

Bunt mieszkańców nazywany jest również „buntem babskim” ze względu na to, jak ważną rolę odegrały w nim kobiety. Nigdy wcześniej w tego typu zajściach ówczesne władze nie posunęły się do wtrącania do wiezienia kobiet, to powoduje że wydarzenia te są tak wyjątkowe.

O to, by nie zagasła pamięć o postawie mieszkańców, o tym jak bronili ziemi, jak wspólnie śpiewali „Serdeczna Matko opiekunko ludzi...”, troszczą się mieszkańcy wsi Olendy i władze gminy Rudka, angażują się Koła Gospodyń Wiejskich, strażacy, szkoły. Wspierani się przez Instytut Pamięci Narodowej. A wszystko po to by przetrwała pamięć, bo wszyscy tu zgodnie mówią, że pamiętać trzeba.

W uroczystościach uczestniczyli przedstawiciele władz rządowych i samorządowych, księża i siostry zakonne, mieszkańcy wsi Olendy i gminy Rudka oraz zaproszeni goście. Przy pamiątkowym krzyżu w Olendach modlono się, złożono kwiaty i zapalono znicze, wysłuchano też prelekcji przedstawiciela białostockiego oddziału IPN. Odsłonięto tablicę upamiętniającej wydarzenia tzw. „Buntu z 1954 r.”, o wydarzeniach przypomina też pamiątkowy głaz z inskrypcją.

Katolickie Radio Podlasie i portal Podlasie24.pl objęły uroczystości rocznicowe w gminie Rudka patronatem medialnym.