Kwadrans o wsi i rolnictwie z 13 kwietnia 2023 r.

Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa gospodaruje Zasobem Własności Rolnej Skarbu Państwa(ZWRSP). Część z gruntów w nim się znajdujących trafia do samorządów. W jaki sposób to się odbywa i co się z takimi gruntami dzieje, o tym Andrzej Ilczuk rozmawiał z Waldemarem Humięckim dyrektorem generalnym KOWR.

Dyrektor Humięcki wyjaśnił, że samorząd zainteresowany gruntem składa wniosek. Grunt można przekazać, jeśli w planie zagospodarowania przestrzennego jest on przeznaczony na cel publiczny, np. budowę szkoły czy placówki służby zdrowia. Samorząd ma 10 lat na wykorzystanie otrzymanego gruntu zgodnie z celem. Jeśli tego nie zrobi, musi albo zwrócić grunt do ZWRSP, albo wpłacić jego równowartość. Waldemar Humięcki podkreślił, że w ciągu 30 lat gospodarowania Zasobem Własności Rolnej Skarbu Państwa, najpierw przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa, potem przez Agencję Nieruchomości Rolnych i w końcu KOWR, samorządy lokalne otrzymały w ten sposób ponad 60 tys. ha.

Wsparcie terenów popegeerowskich

W skład ZWRSP wchodzą m.in. grunty, które niegdyś należały do Państwowych Gospodarstw Rolnych. KOWR wspiera tereny popegeerowskie. Waldemar Humięcki przypomniał, że samorządy , na terenie których działały PGR-y, mogą strać się w KOWR o bezzwrotną pomoc finansową. Te środki przeznaczane są na modernizacje infrastruktury służącej mieszkańcom- dróg, chodników, wodociągów czy kanalizacji, obiektów energetycznych czy ciepłowniczych. Chodzi o poprawę jakości życia na terenach popegeerowskich. Z bezzwrotnej pomocy finansowej mogą korzystać również spółdzielnie mieszkaniowe, ośrodki akademickie, badawcze czy szkoleniowe. Od 1999 do 2022 roku KOWR udzielił ok. 1,2 mld zł takiego wsparcia.

KOWR a biokomponenty

W 2022 r. do produkcji biokomponentów wykorzystano 2,3 mln ton surowców wynika z danych KOWR Wyprodukowano z nich 1,3 mln ton biokomponentów, które następnie zostały wykorzystane jako dodatki do benzyn i olejów napędowych. Biokomponenty posłużyły głównie do realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego, czyli zapewnienia minimalnego udziału paliw pochodzących z odnawialnych źródeł energii.

Zgodnie z ustawą o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, działalność gospodarcza w zakresie wytwarzania biokomponentów, oraz obrotu nimi odbywa się w oparciu o Prawo przedsiębiorców i wymaga uzyskania wpisu do rejestru, który prowadzi Dyrektor Generalny KOWR. Aktualnie do rejestru wytwórców biokomponentów wpisanych jest 21 podmiotów.

Jak założyć Spółdzielnię Energetyczną?

Na stronie internetowej KOWR został opublikowany podręcznik pn. „Jak założyć i prowadzić Spółdzielnię Energetyczną?”, opracowany w ramach projektu „RENALDO – Rozwój obszarów wiejskich poprzez odnawialne źródła energii”. Celem podręcznika jest przedstawienie zasad zakładania i funkcjonowania spółdzielni energetycznych na obszarze gmin wiejskich i miejsko-wiejskich, określenie korzyści wynikających z różnych modeli biznesowych, przedstawienie „krok po kroku” działań koniecznych do założenia spółdzielni energetycznej, przygotowanie wzorów niezbędnych dokumentów oraz zidentyfikowanie przeszkód w ich rozwoju. Mateusz Balcerowicz dyrektor Departamentu Innowacji KOWR podkreślił, że mogą one powstawać tylko na terenach gmin wiejskich i miejsko-wiejskich i liczyć maksymalnie 1000 członków - osób fizycznych, przedsiębiorców czy instytucji. Chodzi o wykorzystanie potencjału produkcji energii elektrycznej lub ciepła z odnawialnych źródeł na terenie maksymalnie trzech sąsiadujących gmin. W grudniu 2019 r. Komisja Europejska zaakceptowała złożony przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi projekt pt. „Rozwój obszarów wiejskich poprzez odnawialne źródła energii - Renew(able) your Region - RENALDO” polegający na udzieleniu wsparcia eksperckiego w przygotowaniu do utworzenia pilotażowych spółdzielni energetycznych na terenie województwa podlaskiego oraz kujawsko-pomorskiego. Projekt finansowany jest w 100% przez Komisję Europejską w ramach unijnego Programu Reform Strukturalnych i Niemieckiego Ministerstwa Gospodarki i Ochrony Klimatu Niemiec w ramach Europejskiej Inicjatywy Ochrony Klimatu (EUKI). W realizację projektu zaangażowane zostały Niemieckie Towarzystwo Współpracy Międzynarodowej (GIZ) – koordynator projektu, Fundacja 100 procent energii odnawialnej (100%), Instytut Rozwoju Społeczności Lokalnej ACTIVUS, Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie (KPODR).

POSŁUCHAJ AUDYCJI