Kwadrans o wsi i rolnictwie z 15 czerwca 2023 r.

Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa monitoruje rynki tytoniu i wina. O tych działaniach w Kwadransie o wis i rolnictwie mówiła Andrzejowi Ilczukowi Monika Koźlakiewicz, zastępca dyrektora Departamentu Interwencji Rynkowych KOWR. Pani Dyrektor przypomniała, że KOWR od 2017 roku realizuje zadania związane z monitorowaniem uprawy tytoniu oraz nadzorem nad produkcją i zbyciem surowca tytoniowego. Robi to na podstawie ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych oraz o podatku akcyzowym.

Polska jest jednym z największych producentów tytoniu w UE. Uprawa tytoniu w Polsce rozmieszczona jest w pięciu rejonach: lubelsko-podkarpackim, świętokrzysko-małopolskim, kujawsko-pomorskim, mazurskim i dolnośląskim. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa prowadzi „Rejestr producentów surowca tytoniowego”, gromadzi również dane z rynku, m.in. dotyczące powierzchni uprawy tytoniu oraz produkcji i zbycia surowca tytoniowego. Mechanizm ma na celu m.in. wyeliminowanie szarej strefy - dopływu surowca tytoniowego krajowej produkcji do nielegalnych wytwórni wyrobów tytoniowych. Monika Koźlakiewicz poinformowała, że warunkiem prowadzenia przez producenta rolnego działalności w zakresie uprawy tytoniu, produkcji lub zbycia surowca tytoniowego jest uzyskanie wpisu do rejestru producentów surowca tytoniowego, prowadzonego przez Dyrektora Oddziału Terenowego T KOWR właściwego ze względu na miejsce zamieszkania i adres albo siedzibę i adres producenta rolnego. Dzięki temu rejestrowi, KOWR posiada informacje, umożliwiające identyfikację producenta tytoniu oraz dane dotyczące powierzchni upraw poszczególnych grup odmian tytoniu, dane dotyczące zawartych umów zbycia surowca tytoniowego, szacunkową masę wyprodukowanego surowca tytoniowego oraz masę surowca dostarczonego nabywcy na podstawie zawartych umów. Dodatkowo w rejestrze producentów surowca tytoniowego znajdują się informacje o stanie magazynowym oraz o masie zniszczonego surowca. Dyrektor Koźlakiewicz podkreśliła, że KOWR przeprowadza kontrole w każdym roku zbiorów w stosunku do co najmniej 5 % producentów surowca tytoniowego wpisanych do wspomnianego Rejestru. Na dzień 31 maja 2023 r. w rejestrze producentów surowca tytoniowego było wpisanych 3 605 producentów. Uprawa tytoniu w Polsce prowadzona była na powierzchni 7,9 tys. hektarów.

Monika Koźlakiewicz dodała, że KOWR prowadzi również rejestr informacji o nabyciu surowca tytoniowego, w którym gromadzi dane z informacji składanych przez pośredniczące podmioty tytoniowe. Do dnia 30 czerwca każdego roku, pośredniczące podmioty tytoniowe przekazują Dyrektorowi Generalnemu KOWR informacje o masie suszu tytoniowego pochodzącego z poprzedniego roku zbiorów skupionego od producentów surowca tytoniowego wraz z wykazem tych producentów albo informacji o nieprzeprowadzeniu skupu suszu tytoniowego. Do 31 grudnia 2022 r. do KOWR wpłynęło 16 informacji o nabyciu surowca tytoniowego od pośredniczących podmiotów tytoniowych. Masa surowca tytoniowego skupionego od producentów w 2022 r. (pochodząca ze zbiorów z 2021 r.) wyniosła prawie 21 tys. ton.

Monitorowanie rynku wina

Tradycje polskiego winiarstwa sięgają średniowiecza. Jednak winiarstwo przeżywało wzloty i upadki. Impuls do rozwoju winiarstwa w Polsce dało wstąpienie do Unii europejskiej. Akcesja Polski do UE w 2004 r., a następnie objęcie Polski strefą prawy winorośli umożliwiło polskim producentom wina wyrób wina z przeznaczeniem do wprowadzenia do obrotu. Polskie prawodawstwo, na początku było bardzo restrykcyjne jeśli chodzi o wymogi administracyjne, które musieli spełnić producenci, jednakże z biegiem lat ewoluowało stając się bardziej przyjaznym umożliwiając coraz szybszy rozwój winiarstwa. Dyrektor Monika Koźlakiewicz podkreśliła, że 7 marca 2022 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 2 grudnia 2021 r. o wyrobach winiarskich, na podstawie których Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa realizuje mechanizm „Administrowanie potencjałem produkcyjnym produktów sektora wina”, jako zadanie własne. KOWR prowadzi ewidencję winnic, pozyskuje informacje od producentów wina, którzy zamierzają wyrabiać wino w danym roku winiarskim, ustala na podstawie deklaracji składanych przez uczestników mechanizmu: wielkość zbiorów winogron ,wielkość produkcji wina, oraz jego zapasów na dzień 31 lipca każdego roku winiarskiego. Wpis do ewidencji winnic dokonywany jest jednorazowo, na wniosek plantatora winorośli. Ewidencja winnic jest jawna i dostępna na stronie internetowej KOWR. Na dzień 31 maja 2023 r. do ewidencji winnic wpisanych było 495 plantatorów winorośli. Areał upraw winorośli na podstawie złożonych wniosków o wpis do ewidencji winnic do KOWR liczy od kilkunastu arów do kilkunastu hektarów. W sumie uprawa winorośli według stanu na 31 maja 2023 r. była prowadzona na powierzchni 773,50 ha. Największą powierzchnię upraw winorośli odnotowano w województwach lubuskim, dolnośląskim, małopolskim, lubelskim, podkarpackim i zachodniopomorskim. Monika Koźlakiewicz dodała, że w roku winiarskim 2022/2023 dokonano wpisu 425 podmiotów do rejestru producentów wina. Na nowy rok winiarski 2023/2024 dokonano zaś wpisu 16 producentów. Każdego roku kontroli podlega co najmniej 5% plantatorów winorośli i 5% producentów wina. Produkcję winorośli i wina w Polsce cechuje tendencja wzrostowa. W ostatnich latach winnice powstają na terytorium całego kraju.

Dyrektor Monika Koźlakiewicz powiedziała, że KOWR prowadzi również rejestr przedsiębiorców wykonujących działalność w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich. Na dzień 31 maja 2023 r. w rejestrze przedsiębiorców wykonujących działalność w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich wpisanych było 257 przedsiębiorców, posiadających uprawnienia do wykonywania działalności. POSŁUCHAJ AUDYCJI