Doświadczenia z władzą komunistyczną nie przestraszają Zygmunta Goławskiego. Nie idzie na żadne układy i kompromisy. Nie boi się mówić prawdy o najnowszej historii Polski, o agresji Rosji na Polskę 17 września 1939 roku, o Katyniu, o Jałcie. Jego mieszkanie przy ul. Kilińskiego, róg 3 Maja staje się miejscem spotkań ludzi nie umiejących pogodzić się z rzeczywistością tamtych lat. Ma stałe kontakty z Kurią Biskupią w Siedlcach i księżmi całej diecezji. W 1963 roku pod zarzutem druku i kolportażu bezdebitowych wydawnictw, zostaje aresztowany i osadzony na 3 miesiące w więzieniu na Rakowieckiej. W 1967 roku ponownie trafia do pawilonu dla więźniów politycznych. W 1972 roku jako jedyny przeciwstawił się siedleckiej mafii zastraszającej i szantażującej wielu mieszkańców miasta i okolić, kierowanej przez szefa Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa w Siedlcach – płk. Jana Rypińskiego. Uczestniczy aktywnie w tworzeniu się niepodległościowych ruchów opozycyjnych od początku ich powstania. Współpracuje z Ruchem Obrony Praw Człowieka i Obywatela. Następnie tworzy Siedlecko – Podlaską Grupę Ludowo – Narodową. W 1978 roku pomaga powołać Podlaski Komitet Samoobrony Ludzi Wierzących.
W 1980 roku w mieszkaniu pana Zygmunta Goławskiego powstaje pierwszy w Siedlcach Niezależny Związek Zawodowy "Podlasie" przekształcony później w NSZZ "Solidarność". Za swoją niepodległościową działalność opozycyjną zostaje 11 listopada 1980 roku aresztowany. Uwolniony zostaje po bezprecedensowej ogólnopolskiej akcji protestacyjnej. Po ogłoszeniu stanu wojennego ukrywa się. Po obławie w kwietniu 1982 roku zostaje internowany. Jego pryncypialność i nieugięta postawa w walce o prawdę powoduje, że w 1984 roku występuje z KPN i współtworzy Polską Partię Niepodległościową. W maj 1978 roku wchodzi ona w skład Porozumienia Partii i Organizacji Niepodległościowych.
W 1989 roku Pan Zygmunt Goławski nie zgadza się z porozumieniem "Okrągłego Stołu". Uważa je za zdradę narodu, bowiem do rozmów nie zostają zaproszeni przedstawiciele znacznych rzeszy katolicko – prawicowego, niepodległościowego społeczeństwa.
Działalność społeczna i polityczna Pana Zygmunta Goławskiego na arenie ogólnopolskiej nie powodowała nigdy zaniedbań potrzeb lokalnych. Z inicjatywy i przy współudziale Pana Zygmunta Goławskiego powstaje Związek Sybiraków w Siedlcach oraz Związek Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych Okręg XII Podlaski. W obu tych związkach jest prezesem szczebla wojewódzkiego. Stawia sobie za cel jednocześnie grup kombatanckich i niepodległościowych.
W ostatnich latach Pan Goławski poświęca się idei upamiętnienia miejsc pamięci narodowej Siedlec i Podlasia. Jest to kontynuacja tej działalności jeszcze z czasów komunistycznych, kiedy to stawiał 30 lipca 1980 roku na Powązkach Pomnik Ofiar Katynia zniszczony i wywieziony przez władze, czy też stawiał krzyże. Za Jego przyczyną powstała Rada Ochrony Miejsc Pamięci Narodowej przy Prezydencie Miasta Siedlce. Z inicjatywy Pana Zygmunta Goławskiego została wykonana i wmurowana tablica upamiętniająca odbicie więźniów politycznych z siedleckiego więzienia, tablica poświęcona pamięci ofiar żołnierzy NSZ w Kościele św. Stanisława, czy wreszcie urządzenie Pomieszczenia Pamięci Narodowej w budynku byłego Urzędu Bezpieczeństwa z umieszczoną na froncie pamiątkową tablicą poświęcona ofiarom mordów UB dokonanych w tym miejscu w latach 1944-1956 roku. Był inicjatorem likwidacji tablicy poświęconej działalności MO – ORMO oraz spektakularnej, znanej nawet w krajowych środkach przekazu rozbiórki pomnika "Braterstwa Broni" stojącego do niedawna w centrum miasta.
Pan Zygmunt Goławski to postać szczególna i wyjątkowa w ponad 450-letniej historii miasta. To świadek historii Siedlec i najnowszych dziejów Polski. To żywy pomnik. Dzięki miedzy innymi Jego staraniom Siedlce i Podlasie wpisały się na trwałe w najpiękniejsze karty historii walki o niepodległość którzy milczeli, którzy bali się narazić, stracić pracę, za tych których dziś wstydzą się własne dzieci. Mówił za tysiące Polaków "zakneblowanych" za wschodnia granicą. Mówił i walczył za swoich kolegów, którzy zostali w lodach Syberii na zawsze i nie dane im było wrócić do Ojczyzny.
Uchwałą Rady Miasta Siedlce Nr XLI/604/97 z dnia 18 grudnia 1997 r. został wyróżniony tytułem Honorowego Obywatela Miasta Siedlce.
www.siedlce.pl [ja]
Kwiecień 2024
