i uregulowanych w ustawie z 1963 r. o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych. Funkcjonowanie wspólnot gruntowych reguluje również wewnętrzny akt prawny, jakim jest statut.
Ostatnia nowelizacja ustawy o wspólnotach gruntowych z 2016 roku, sprawiła, że wspólnoty nadal są spółdzielniami, czyli niezależnie od wielkości udziału we wspólnocie jej członek ma 1 głos. Samo zainteresowanie nimi, jest już bardzo niewielkie. – Wspólnoty straciły swój sens, kilka lat temu. Nie ma już wspólnego wypasu krów, nie ma wspólnego obrabiania tych gruntów. Zainteresowanie udziałowców jest niewielkie, w związku z tym nie udają się walne zgromadzenia, a jeżeli już, to odbywają się w drugim terminie – powiedział Wójt Krzysztof Iwaniuk.
Często jest tak, że udziałowców we wspólnocie jest kilkudziesięciu lub nawet kilkuset, a na walne zebranie przychodzi zaledwie kilka osób, które decydują co z tą wspólnota robić.
Bycie członkiem wspólnoty gruntowej to nie tylko obowiązki, ale także korzyści. – Gdyby byłoby jasne sytuacje, że na cele gospodarcze czy społeczne wspólnoty chciałyby przeznaczać pieniądze, szczególnie na takie rzeczy, na które nie może przeznaczać gmina, to ze wszech miar to popieramy. Tylko, żeby to były racjonalne wydatki i służyły dla dobra ogółu mieszkańców – powiedział Wójt Gminy Terespol.
Rola samorządów również została zepchnięta na margines. Gmina ma udziały w każdej wspólnocie na swoim terenie, jednak bez względu na ich ilość, głos podczas głosowania ma jeden, co przekłada się na to, że najczęściej głos gminy jest przegłosowywany.
Podczas posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego udało się wywołać temat wspólnot gruntowych po wielu miesiącach starań. Strona samorządowa, zwróciła się z apelem do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o to, aby kolejną nowelizacją sprawić by głosowanie było proporcjonalne do ilości udziału. – Wtedy być może uda się zainteresować prawdziwych rolników, którzy by wykupili większość udziałów i zarządzali jak własnością – przekonuje nasz rozmówca.
Gmina Terespol również stara się wyprowadzić wspólnoty gruntowe na prostą. Od dwóch lat w gminie pracuje radca prawny, który pomaga udziałowcom uporządkować statuty, wybrać nowe zarządy czy uporządkować sprawy finansów, ponieważ są to pieniądze udziałowców.
Jak powiedział Wójt Krzysztof Iwaniuk, są i takie przypadki, które pokazują jak nie powinno się zarządzać majątkiem udziałowców. – Przykładem takim jest wspólnota wsi Łobaczew Mały i Duży. Grunty są dzierżawione, z tym, że część środków idzie na pośredników, bo jest dzierżawca, poddzierżawca. Potem jest wpłata. W ostatnich latach to kwota około 100 tysięcy złotych rocznie – powiedział Wójt Krzysztof Iwaniuk.
Władze Gminy Terespol, proponowały, aby pieniądze rozdzielić wśród udziałowców, których w tej wspólnocie gruntowej jest blisko dwustu. Jednak na zebrania przychodzi kilka osób, które decydują za wszystkich członków wspólnoty gruntowej, a głos gminy nie jest brany pod uwagę.
Jeśli udziałowcy nie zrobią porządku ze wspólnotami, sytuacja będzie się pogarszała z roku na rok ponieważ część członków wypadnie z przyczyn naturalnych, co spowoduje podział na spadkobierców, którzy mogą być nie do ustalenia.
ICH/Biała Podlaska
Kwiecień 2024
