Adwentowe granie w Ciechanowcu

W Ciechanowcu po raz 40. odbył się Konkurs Gry na Instrumentach Pasterskich im. Kazimierza Uszyńskiego. Przez dwa dni (4 - 5 grudnia) w Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu rozbrzmiewały ligawki, bazuny, trombity, rogi pasterskie i inne instrumenty pasterskie. Po sobotnich przesłuchaniach konkursowych w niedzielę, uczestnicy konkursu, organizatorzy i goście wzięli udział w uroczystej Mszy Św. której w kościele pw. Trójcy Przenajświętszej w Ciechanowcu przewodniczył bp senior diecezji drohiczyńskiej JE Tadeusz Pikus.

W sobotę kiedy rozpoczęto przesłuchania konkursowe, jak na zawołanie pierwszych dźwięków ligawek zaczął padać śnieg i konkurs odbywał się w pięknej zimowej oprawie. Od rana do nocy w Muzeum, najpierw przed pałacem, a gdy zapadł zmrok, już w pałacu, można było usłyszeć dźwięki, które związane są nieodłącznie z czasem Adwentu, od wieków są też nierozerwalnie związane z kulturą ludową wielu regionów.
Przesłuchaniom konkursowym towarzyszy koncerty - Zespołu „Pleskota” z Chmielna, Regionalnego Zespołu „Koniaków” z Koniakowa, Allana Jürgensa z Estonii oraz koncert kapeli góralskiej z Podhala. Podczas Jubileuszowej Gali wystąpił Zespół „Alphorn Experience” ze Szwajcarii.
Wyniki konkursu ogłoszono podczas niedzielnej Gali. Uhonorowano i podziękowano osobom, które od lat wspierają Muzeum w organizacji konkursu, odznaczono kapele które od lat uczestniczą w przeglądzie i uczestników którzy także od lat prezentują w Ciechanowcu swoje umiejętności gry na instrumentach pasterskich.
Gości witała w Muzeum dyrektor placówki Dorota Łapiak, przypominając historię ligawkowego grania w Ciechanowcu. Zwróciła uwagę, że konkurs powstał gdy Muzeum dopiero się tworzyło, a poszukiwanie eksponatów na strychach i w stodołach zaowocowało odnalezieniem starej, zapomnianej ligawki i zainspirowało do działań, które odświeżyły tradycję gry na ligawkach. Dziwny instrument, którego początkowo nie umiano nazwać został zidentyfikowany, a tradycja gry przypomniana. Skutkiem tego dziś, konkurs organizowany w Ciechanowcu jest jedną z nielicznych imprez kulturalnych w naszym kraju pielęgnującą stare tradycje polskiego ludu i polskiego chrześcijaństwa zachowana w nieskażonej postaci.
Przewodnicząca komisji konkursowej, muzykolog prof. Ewa Anna Gruszczyńska-Ziółkowska podsumowując przesłuchania konkursowe stwierdziła, że wydarzeni to chociaż z nazwy było konkursem, to w swej istocie było muzycznym popisem, koncertem znakomitych muzyków. Jak mówiła, być może muzyków inspirowała świadomość, że to mija już 40 lat spotkań z tą muzyką. Profesor podkreślała, że muzyka jest doskonałym środkiem komunikacji ponadczasowej i ponad przestrzennej, że jest jak wehikuł czasu. Jej zdaniem obserwacja konkursu napawa optymizmem ze względu na dużą obecność młodych ludzi, którzy wcale nie nieśmiało, ale z pewnością swoich umiejętności, pokazali że nie tylko potrafią grać, ale też, że interesują się tradycję ludową. Nie tylko sięgają do przeszłości, ale biorą na siebie odpowiedzialność za dbałość o tradycję w przyszłości – mówiła muzykolog.
Głównym celem Konkursu jest kultywowanie zwyczaju, przekaz i prezentacja zanikającej umiejętności grania na instrumentach pasterskich we wszystkich regionach Polski raz w krajach europejskich gdzie takie instrumenty i osoby na nich grające występują. Zwyczajowo Konkurs w Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu odbywa się w pierwszą sobotę i niedzielę grudnia. Muzyków oceniało Jury w składzie: dr Tomasz Czerwiński – etnograf, nauczyciel akademicki, Członek Rady Muzeum działającej przy Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu; dr Artur Gaweł - etnograf, Dyrektor Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej w Wasilkowie; Przewodniczący Jury - dr hab. prof. Ewa Anna Gruszczyńska-Ziółkowska – muzykolog, Instytut Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego; dr Ewelina Grygier – muzyk i etnomuzykolog, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk – Zakład Muzykologii, Zbiory Fonograficzne; Andrzej Klejzerowicz - kowal, budowniczy ludowych instrumentów dętych, wieloletni uczestnik i laureat Konkursu Gry na Instrumentach Pasterskich.
W jubileuszowej edycji uczestniczyło ponad 150 instrumentalistów z kraju i zagranicy.
W kategorii ligawki – dorośli od 18 do 64 lat, zaprezentowało się 24 uczestników. Pierwsze miejsce zdobył – Mateusz Zalewski z Dobrego, 2. miejsce – Teodor Niemyjski z Ciechanowca, 3. miejsce - Zembrowski Andrzej z Dzierzb Szlacheckich i Zalewski Jarosław z Dobrego
W kategorii ligawki – dzieci do lat 10, wśród 10 uczestników najwyżej zostali ocenieni: 1. Marcin Maliszewski z Wieski-Wieś, 2. Kuba Muciński z Łochowa, 3. Olga Maliszewska z Wieski-Wieś.
19 osób wzięło udział w konkursie w kategorii ligawki – młodzież do lat 17. Najwyżej ocenieni: 1. Bartosz Tatarczuk z Konabrodu, 2. Marcin Radziszewski Marcin z Boguszy-Starych, 3. Kacper Kamiński z Nura.
W kategorii seniorzy (po 65 roku życia), Jury po wysłuchaniu 4 uczestników grających na ligawkach nagrodziło: 1. Tadeusz Augustyniak z Łazówka, 2. Roman Brochocki z Sokołowa Podlaskiego, 3. Stanisław Górski z Zająca i Andrzej Orłowski z Warszawy.
W kategorii bazuny – dzieci i młodzież, spośród 6 uczestników najwyżej oceniono: 1. Andrzej Galiński z Borkowa, 2. Alicja Leoniak z Chwaszczyna, 3. Antonina Gruba z Żukowa
Najlepiej grający na bazunach dorośli, to: 1.Paweł Gruba z Żukowa, 2. Grzegorz Choszcz ze Sznurków, 3. Kazimierz Grunholz z Chmielna. W tej kategorii wysłuchano 5 uczestników.
W kategorii trombity – dzieci i młodzież, wysłuchano 11 uczestników, najwyżej ocenieni, to: 1. Bartłomiej Golec z Łodygowic, 2. Paweł Kukuczka z Koniakowa, 3. Michał Pajestka z Koniakowa i Łukasz Heczko z Jaworzynki.
W kategorii trombity – dorośli prezentowało się 13 uczestników, najwyżej oceniono: 1. Tadeusz Rucki z Koniakowa, 2. Piotr Jurczak z Targanic, 3. Paweł Kacwin z Krościenka na Dunajcem.
W kategorii rogi pasterskie – dzieci i młodzież w konkursie uczestniczyło 11 osób, najwyżej ocenieni zostali: 1. Bartłomiej Golec z Łodygowic, 2. Paweł Kukuczka z Koniakowa, 3. Michał Pajestka z Koniakowa
W kategorii rogi pasterskie – dorośli, wysłuchano 19 prezentacji, najwyżej zostali ocenieni: 1. Sami Lörtscher z Nimmis (Szwajcaria), 2. Tadeusz Rucki z Koniakowa, 3. Schmittes Christian z Bern (Szwajcaria).
W kategorii inne instrumenty pasterskie – dzieci i młodzież, Jury po wysłuchaniu 21 uczestników, w tym 1 trio, najwyżej oceniło: 1. Fryderyk Jankowski z Jarocina, 2. Paweł Kukuczka z Koniakowa, 3. Bartłomiej Golec z Łodygowic
Najwięcej, bo 26 osób uczestniczyło w konkursie w kategorii inne instrumenty pasterskie – dorośli. Tutaj najwyżej ocenieni zostali: 1. Andrzej Budz z Dębna, 2. Romuald Jędraszak z Kostrzyna, 3. Milan Roob z Martin (Słowacja)
40. Konkurs Gry na Instrumentach Pasterskich im. Kazimierza Uszyńskiego – edycja jubileuszowa, organizowany przez Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu odbył się pod patronatem Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu oraz Wojewody Podlaskiego i Marszałka Województwa Podlaskiego, przy współudziale Starosty Wysokomazowieckiego oraz Parafii pw. Trójcy Przenajświętszej w Ciechanowcu. Nagrody finansowe i rzeczowe ufundowane zostały ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu Kultura ludowa i tradycyjna oraz sponsorów.
Katolickie Radio Podlasie i portal podlasie24.pl objęły to wydarzenie patronatem medialnym.



Foto: E. Murawska Derewońko, J. Leszczyński, Zespół Koniaków