TPN wydało kolejny tom Rocznika Międzyrzeckiego

Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Międzyrzecu Podlaskim oddaje do Waszych rąk kolejny podwójny tom XLIX-L wydawanego od 1968 roku Rocznika Międzyrzeckiego. Wydanie ze względu na panującą pandemię koronawirusa i związanymi z nią utrudnieniami zostało opóźnione za co gorąco przepraszamy naszych Czytelników i wierzymy, że przygotowane materiały wzbudzą Wasze zainteresowanie. Tematyka i treść zawarte w tym roczniku jest zróżnicowana. Autorzy zwracają naszą uwagę na kilka dominujących w tym okresie tematów. To trwające w dalszym ciągu obchody 100. rocznicy Odzyskania Niepodległości przez Polskę, rok 2020 ogłoszony Rokiem Jana Pawła II, zamieszczamy też informacje związane z działalnością Towarzystwa Przyjaciół Nauk we wskazanym okresie.

Lata 2019/2020 obfitowały w wiele wydarzeń. Wspomnę tylko kilka. To związane z obchodami 100. rocznicy Odzyskania Niepodległości przez Polskę : odsłonięcie nowego Pomnika POW i wkomponowanie go w mogiłę poległych w 1918 r. w „ Krwawych Dniach Międzyrzeca”, Uroczysty Marsz Patrol z udziałem Kompanii Reprezentacyjnej Sił Powietrznych Wojska Polskiego, który rozpoczął się 16 listopada 2018r. w Parku Potockich. Przemawiali tam Robert Gmitruczuk, wicewojewoda lubelski, dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Lublinie Marcin Krzysztofik, Burmistrz Miasta Zbigniew Kot oraz Prezes TPN Andrzej Kurenda. Zgromadzeni na uroczystości obejrzeli film- rekonstrukcję wydarzeń z walk w parku Potockich w 1918 r. nakręcony na polecenie Rady Miasta Międzyrzec. Uroczystości przeniosły się pod Pomnik Bohaterów Miasta gdzie odczytano Apel Poległych w ceremoniale wojskowym i oddano salwę honorowa, złożono wieńce i kwiaty. Uroczystość zwieńczył koncert pieśni patriotycznych w wykonaniu orkiestry dętej z Mykanowa. Inną inicjatywą było umieszczenie pod pomnikiem Bohaterów Miasta kapsuły czasu, która ma być otwarta za 50 lat.

17 września 2018 r. z inicjatywy Andrzeja Kurendy wiceprezesa TPN odsłonięto tablicę pamiątkową na Alei Katyńskiej poświęconą mieszkańcom Międzyrzecczyzny pomordowanym w Katyniu, Miednoje i Charkowie. Tablicę zaprojektował Andrzej Kurenda, motto zaproponował Szczepan Kalinowski, a ufundowały władze miasta Międzyrzec. Uroczystego odsłonięcia dokonał Burmistrz Zbigniew Kot i Andrzej Kurenda.

W październiku 2018r. Towarzystwo Przyjaciół Nauk było współorganizatorem zjazdu regionalistów Lubelszczyzny pod hasłem „Drogi do niepodległości w małych ojczyznach”. Organizatorami zjazdu była Wojewódzka Rada Towarzystw Regionalnych w Lublinie i Wojewódzki Ośrodek Kultury w Lublinie, przy współpracy miasta i gminy Międzyrzec, powiatu bialskiego Miejskiego Ośrodka Kultury w Międzyrzecu oraz Bialskiego Centrum Kultury.

W tym okresie Towarzystwo Przyjaciół Nauk zostało uhonorowane przez władze miasta odznaką „Zasłużony dla Miasta” , którą z rąk Burmistrza odebrał na specjalnym spotkaniu prezes Ryszard Turyk. Andrzej Kurenda na wniosek Rady Miasta odznaczony został Brązowym Krzyżem Zasługi.
Smutnym wydarzeniem była niespodziewana śmierć wybitnego patrioty, historyka, regionalisty, członka TPN, autora książki „Międzyrzec Podlaski – dzieje miasta i okolic”, która jest bardzo cenną pozycją opisującą historię naszego miasta oraz wielu opracowań i książek, dr Józefa Geresza. Zmarł on 16 listopada 2018 roku po zakończeniu uroczystości 100. rocznicy Krwawych Dni Międzyrzeca. Miał 74 lata. Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Międzyrzecu.

W marcu 2019r. na Walnym Zgromadzeniu Sprawozdawczo - Wyborczym wybrano nowe władze stowarzyszenia. Po 22 latach przewodniczenia zarządowi Towarzystwa Przyjaciół Nauk rezygnację złożył Ryszard Turyk, który kierował stowarzyszeniem w latach 1997-2019. Nowym prezesem TPN został Andrzej Kurenda. Ponadto w skład zarządu weszli: Szczepan Kalinowski – wiceprezes, Elżbieta Kamasa – wiceprezes, Adam Szulik – sekretarz, Anna Łuciuk – skarbnik, Ryszard Kornacki – redaktor wydawnictw, członkowie: Leszek Sokołowski, Jerzy Jeleszuk i Sławomir Litwiniuk.

Wszystkie te wydarzenia świadczą o tym, że TPN jest bardzo zaangażowany w działalność patriotyczną i społeczną, która znajduje uznanie i władz i mieszkańców miasta.

W rozdziale I Artykuły i rozprawy czytelnik może zapoznać się sprawozdaniem z obchodów 50 rocznicy naszego stowarzyszenia, którego autorem jest Adam Szulik. Zamieszczamy też sprawozdanie z Walnego Zgromadzenia Sprawozdawczo - Wyborczego, które zamieścił portal Międzyrzec Info. Jest tam też tekst Andrzeja Kurendy opisujący XIV Zjazd Towarzystw Regionalnych Lubelszczyzny, który miał miejsce w Miedzyrzecu. Następnie Adam Szulik relacjonuje odsłonięcie nowego pomnika POW, który w 100. Rocznicę odzyskania niepodległości wkomponowany został w mogiłę poległych w 1918r. Następnie Ryszard Turyk uczeń Karola Wojtyły opisuje swoje wspomnienie ze spotkań z przyszłym Janem Pawłem II w tekście pt. „ Znaczenie nauczania Jana Pawła II”. Jerzy Jeleszuk w artykule „Uroczysko Baran” opisuje przebieg tych uroczystości, które w tym czasie miały bardzo podniosły charakter. Rozdział zamyka obszerny wywiad Sylwii Hukaluk z Ryszardem Kornackim.

Rozdział II Materiały zawiera informacje dotyczące historii Międzyrzeca oraz ludzi, którzy z pasją się tym zajmują. Ryszard Kornacki przedstawia „ Rys historyczno – literacki Międzyrzeca podlaskiego”. Marek Maleszyk prezentuje pasjonatów historii z zaprzyjaźnionego stowarzyszenia. Mirosław Maraszek opisuje historię międzyrzeckiego ZEW. Adam Szulik wspomina pomordowanych leśniczych.

W Rozdziale III Artykuły i Rozprawy Ryszard Turyk prezentuje książkę Adama Szulika „ 25 lat parafii Chrystusa Króla w międzyrzecu Podlaskim”. Żakiewicz Wacław - „Promocja książki Ryszarda Kornackiego”. Walentyna Gorbaczewska recenzuje tomik wierszy Magdaleny Nazaruk. Mamy też tekst „ Odszukaj nas Panie” autorstwa Marii Malarskiej.

W Rozdziale IV Kronika relacjonowane są ważne wydarzenia jakie miały miejsce w ostatnim czasie w naszym mieście oraz wspomniane są losy ciekawych ludzi.

Adam Szulik przybliża nam historię najmłodszej parafii w Międzyrzecu w tekście „ 25 lat parafii Chrystusa Króla”. Anna Sobolewska zapoznaje czytelnika obchodami jubileuszu Szkoły Podstawowej nr.1 - Wspaniały jubileusz 100. „Jedynki”. Natomiast Jerzy Jeleszuk przedstawia obszerne sprawozdanie z remontu jaki był przeprowadzony w Parafii Św. Józefa Oblubieńca w Międzyrzecu Podlaskim. „ Historia członka LOK” to ciekawy tekst Adama Szulika, a Emilia Sidorowicz-Kułak i Tomasz Grudziński wspominają swego przodka w artykule – „Płomień odzyskał tożsamość”. Ryszard Kornacki przedstawia ciekawe postacie z przeszłości: Antoniego Nadolnego i Mojżesza Ryneckiego. Całość rozdziału Kronika zamykają nekrologi zasłużonych członków TPN Józefa Geresza i Piotra Malona.

Jednocześnie należy nadmienić, że Towarzystwo Przyjaciół Nauk postanowiło czynnie włączyć się obchody Roku 2020 jako Roku Jana Pawła II w powiecie bialskim i zaplanowało zorganizowanie konferencji „ Rola Jana Pawła II w kształtowaniu ładu społecznego” - maj / czerwiec 2020 r. , wystawę pt. „Jan Paweł II w pamięci Podlasiaków” - maj 2020 r. – wrzesień 2020r. , konkurs „ Życie i działalność Jana Pawła II” - maj 2020 r. Jednak z powodu ograniczeń związanych z pandemią koronawirusa inicjatywy te nie zostały zrealizowane.

Kolegium redakcyjne bardzo gorąco dziękuje autorom opracowań za ich poświęceni i wkład w tworzenie całości rocznika. Zdajemy sobie sprawę, że w tych trudnych czasach ciężko jest poświęcić się trudnej pracy utrwalania naszej przeszłości, odszukiwać niezbędne materiały, ale ten trud daje satysfakcję dodrze wykonanej pracy która ma duże znaczenia dla przeszłych pokoleń.

Rocznik wydano z pomocą finansową Miasta Międzyrzec Podlaski i Powiatu Bialskiego
W miejscu tym należy wspomnieć tych, którzy wspierają działalność naszego Towarzystwa:

– Urząd Miasta Międzyrzec Podlaski;
– Urząd Marszałkowski województwa Lubelskiego;
– Starostwo Powiatowe w Białej Podlaskiej;
– Nadleśnictwo w Międzyrzecu Podlaskim;
– Bank Spółdzielczy w Międzyrzecu Podlaskim;
– Miejski Ośrodek Kultury w Międzyrzecu Podlaskim;
– Łukasz Turyk – właściciel firmy Beltimore.



Inf. pras.
SK [MSz]