Odkryto fundamenty chłodni w pałacu Radziwiłłów

Fundamenty pałacu Radziwiłłów, dawnej pałacowej kuchni i miejsca, które stanowiło chłodnię odkryto podczas prac archeologicznych prowadzonych od kilku tygodni w Parku Radziwiłłów w Białej Podlaskiej. Są plany, aby zachować wykopaliska dla potomnych, choć niestety nie wszystkie.

O ostatnich odkryciach archeologicznych w Parku Radziwiłłów rozmawiano 13 maja podczas konferencji prasowej, w której uczestniczyli: Michał Litwiniuk, prezydent Białej Podlaskiej, Rafał Izbicki, dyrektor Muzeum Południowego Podlasia, Mieczysław Bienia, archeolog oraz Janusz Maraśkiewicz, kierownik delegatury WUOZ w Białej Podlaskiej.






Prezydent Michał Litwiniuk przypomniał, że dotychczas podczas prowadzonych prac udało się odkopać obrys fundamentów pałacu. – Poza tymi zaplanowanymi pracami pojawiło się kilka niespodzianek w postaci odsłoniętych zabudowań kuchni pałacowej – mówił prezydent Białej Podlaskiej.




Mieczysław Bienia, archeolog muzeum Południowego Podlasia powiedział, że w trakcie prac nad ścieżką rowerową dojazdową do kładki na fosach, odkryto pozostałości po dużym obiekcie, tak jakby czwartej oficynie, zamykającej cały zespół od strony południowo zachodniej. - Udało nam się parę pomieszczeń w tym obiekcie zlokalizować. Są to pozostałości najprawdopodobniej chłodni – takiej dużej lodówki, która służyła w tamtym okresie do przechowywania żywności, czyli głównie ostryg, których tutaj spożywano duże ilości, ryb, a także mięsiwa. To wszystko było składane w przywiezionym z rzeki Krzny lodzie i stąd w tym ładnie zachowanym bruku wyraźne niecki. Odsłoniliśmy coś co spełniało dwie funkcje: pierwsza to była kuchnia pałacowa, a druga to mieszkania bialczan, które funkcjonowały od drugiej poł. XIX w. do początków XX w. – wyjaśnił Mieczysław Bienia.




Rafał Izbicki, dyrektor Muzeum Południowego Podlasia podkreślił, że aktualnie prowadzone prace podniosą prestiż oraz wzbogacą ofertę edukacyjną muzeum, ale także podniosą walory turystyczne miasta Biała Podlaska. - Prace, które obecnie pozwoliły odkryć obiekty, o których wszyscy wiedzieliśmy, że są zachowane gdzieś w ziemi, powodują, że zabiegamy o to, aby te obiekty zostały ukazane szerszej, aby można było je zaprezentować gościom odwiedzającym nasze miasto. Jest to jednocześnie dla muzeum dodatkowa możliwość działań edukacyjnych. Zależy nam, żeby w możliwie jak najszerszej formie te obiekty były ukazane – argumentował Rafał Izbicki.





Władze miasta Biała Podlaska oraz dyrekcja Muzeum Południowego Podlasia mają nadzieję, że uda się zabezpieczyć i zachować odsłonięte fundamenty pałacu oraz kuchni i chłodni, dla zwiedzających. W tej kwestii prowadzone są cały czas rozmowy z Januszem Maraśkiewiczem, konserwatorem zabytków. – Zmierzałbym to tego, żeby wartości historyczne właściwie wyeksponować, żeby doszły do tego współczesne wartości estetyczne, żeby znaleźć właściwy środek i nie przedobrzyć. Pałac w Białej był początkiem pałaców w Warszawie w dobie Wazów. Z Białej do Warszawy, nie odwrotnie – tłumaczył Janusz Maraśkiewicz.


Pojawiło się pytanie odnośnie odsłoniętych fundamentów kuchni oraz pozostawienia ich dla zwiedzających. – Problem polega na tym, że wartością jest cały zespół, a nie sama kuchnia. My musimy działać w obrębie zespołu. Zrobimy jeden obiekt, czyli pałac, zrobimy ten obiekt przy kładce, czyli lodownie (chłodnie – red.) i wtedy będziemy się zastanawiali czy jeszcze jest miejsce na kolejną ekspozycję samych fundamentów – tłumaczył konserwator zabytków.


– Chciałbym przypomnieć, że znajdujemy się w założeniu zamkowo-pałacowym Radziwiłłów. Jednego z najmożniejszych rodów XVII-wiecznej Europy, którzy tu w Białej Podlaskiej wybudowali jeden z najpiękniejszych i największych obiektów architektury zamkowo-pałacowej. Co prawda nie zachowała już zasadnicza bryła pałacu, tylko odsłonięte przy okazji trwających prac fundamenty, ale wciąż cieszymy się z fantastycznych pozostałości w postacie trzech oficyn, okalających jeden z największych w Rzeczpospolitej Obojga Narodów, dziedzińców zamkowo-pałacowych. To dostojna wieża bramna wraz z prowadzącą pod nią szyją. To także odrestaurowana przez nas wieżyczka wschodnia i kaplica – przypomniał prezydent Michał Litwiniuk.







ICH/Biała Podlaska [ja]