Garwolin: pamiętają o ważnych datach

Mieszkańcy Garwolina wciąż pamiętają o tamtych tragicznych wydarzeniach, które na zawsze pozostawiły ślad w historii miasta. W 81. rocznicę rozstrzelania 30 więźniów przy moście w Garwolinie, została odprawiona msza święta i złożono kwiaty pod pomnikiem.

8 lipca przypominamy bolesny czas II wojny światowej. Niemiecka polityka w stosunku do Polaków była zbrodnicza na wielu płaszczyznach. Mieszkańcy naszego powiatu szczególnie mocno doświadczyli działań Carla Freudenthala – starosty garwolińskiego, który osobiście prowadził wiele akcji: paląc oporne wsie (pacyfikacja Wanat), zsyłając opornych do obozów pracy czy do pracy przymusowej na terenie Niemiec. 6 lipca 1944 r. oddział Kedywu obwodu AK Gołąb (Garwolin) przeprowadził udany zamach na starostę garwolińskiego Karla Freudenthala. Akcja ta była elementem większej operacji Armii Krajowej o kryptonimie „Główki”, która miała na celu wyeliminowanie najbardziej aktywnych funkcjonariuszy nazistowskiej machiny okupacyjnej. Freudenthal, prywatnie kuzyn gubernatora Hansa Franka, z wykształcenia prawnik i politolog, a w czasie wojny oficer SS i bezwzględny ciemiężyciel powiatu garwolińskiego był pośrednio bądź bezpośrednio odpowiedzialny za śmierć około 900 osób i wywózkę do obozów i pracy przymusowej dalszych ponad 2000 osób z podległego mu rejonu. – czytamy w opracowaniu Historia wydarzeń 1944 r w Kołbieli autorstwa Dariusza Zagórskiego.

Freudenthal został zastrzelony 6 lipca 1944 podczas zamachu dokonanego przez 8 ludzi byli to: ppor. ''Ziuk'' (Wacław Matysiak) – dowódca akcji, st. sierż. ''Czarny'' (Jan Piesiewicz) i st. wachm. ''Sęk'' (Stanisław Jaworski) – zastępcy dowódcy oraz wachm. ''Grześ'' (Franciszek Lussa), plut. ''Kruczek'' (Stefan Zysk), st. strz. ''Grab'' (Stanisław Tobiasz), st. strz. ''Brodacz'' (Henryk Winek) i st. strz. ''Szczupak'' (Kazimierz Wielgosz) – członkowie grupy dywersyjnej AK z Garwolina (KEDYW). Opis tej dramatycznej akcji znajdziemy w opracowaniu “Garwolin 1939-1945”, które znajduje się w zbiorach regionalnych Miejsko-Powiatowej Biblioteki Publicznej w Garwolinie.

Rankiem, 8 lipca 1944 roku Niemcy przywieźli z Pawiaka 30 więźniów. Zakładników rozstrzelano tuż za mostem na Wildze w odwecie za udany zamach na niemieckiego starostę garwolińskiego – Karla Freudenthala. Wspomnienie tych tragicznych wydarzeń, jest wciąż w Garwolinie żywe.

W 81. rocznicę zbrodni złożono kwiaty pod pomnikiem nad Wilgą i zapalono znicze, a w kolegiacie Przemienienia Pańskiego w Garwolinie odprawiono mszę świętą w intencji ofiar. Słowo do wiernych skierował ks. ppor. w st. spocz. Edmund Szarek – kapelan środowisk kombatanckich.

Organizatorami uroczystości rocznicowych byli: Miasto Garwolin, Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Obwodu ''Gołąb'' Garwolin i Kolegiata Garwolin.



na podst. inf. UM Garwolin